นายประยูร อินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยภายหลังเป็นประธานเปิดงาน “Kick off ยกระดับสินค้าและผลิตภัณฑ์เกษตรไทยรองรับภายใต้ระเบียบ EUDR” ณ ห้อง Jupiter 9 อาคาร Challenger อิมแพ็ค เมืองทองธานี อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี โดยมี นายวิชาญ อิงศรีสว่าง ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร ผู้บริหารและเจ้าหน้าที่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เข้าร่วมกิจกรรม ว่า กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ตระหนักถึงความสำคัญที่สหภาพยุโรปได้ประกาศใช้ระเบียบว่าด้วยสินค้าที่ไม่เกี่ยวข้องกับการตัดไม้ทำลายป่า (European Union Deforestation Regulation: EUDR)เพื่อควบคุมการนำเข้าสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ที่มีแหล่งกำเนิดอย่างยั่งยืน ไม่ส่งผลกระทบต่อป่าไม้และสิ่งแวดล้อม ซึ่งจะเริ่มบังคับใช้เต็มรูปแบบในช่วงปลายปีนี้ถือเป็นความท้าทายสำคัญของผู้ผลิตและผู้ส่งออกไทยที่ต้องปรับตัวและเตรียมความพร้อมสำหรับการผลักดันสินค้าเกษตรของไทยที่มีคุณภาพ ปลอดภัย รวมทั้งต้องมีความโปร่งใสและความยั่งยืนในทุกขั้นตอนของห่วงโซ่อุปทาน โดยการจัดงานในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเผยแพร่ข้อมูลทิศทางของแผนงานวิจัยและพัฒนา สร้างความตระหนักรู้แก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และสนับสนุนบทบาทของประเทศไทยในเวทีการค้าโลกอย่างยั่งยืน ภายใต้หลักการ Deforestation-free และ Due Diligence ตามระเบียบของสหภาพยุโรป สร้างความเข้าใจ ร่วมกันวางแผน และประสานความร่วมมือระหว่างภาครัฐภาคเอกชน เกษตรกร และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกฝ่าย เพื่อให้ประเทศไทยสามารถปฏิบัติตามข้อกำหนดของ EUDR ได้อย่างครบถ้วนและทันเวลา อีกทั้งยังถือเป็นการเริ่มต้นก้าวสำคัญสู่ความสำเร็จในการรักษาตลาด ส่งเสริมภาพลักษณ์สินค้าเกษตรไทย สร้างความยั่งยืนให้กับเกษตรกร และประเทศชาติในระยะยาว
“ประเทศไทยถูก EU จัดให้อยู่ในประเทศกลุ่มความเสี่ยงต่ำ แต่การปรับตัวให้สอดคล้องกับกฎระเบียบ EUDRยังเป็นเรื่องท้าทายและโอกาสสำคัญที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ให้ความสำคัญ เนื่องจากข้อมูลของสหประชาชาติ (UN Comtrade Database) พบว่าในปี 2567 มีการส่งออกสินค้าเกษตร 7 กลุ่ม ได้แก่ ยางพารา ปาล์มน้ำมัน กาแฟ ถั่วเหลืองโกโก้ โค และไม้ ไปยัง EU มูลค่ารวมกว่า 1.85 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือราว 6.49 หมื่นล้านบาท ส่วนใหญ่เป็นผู้ประกอบการ SMEs และเกษตรกรรายย่อย โดยเฉพาะยางพาราที่มีสัดส่วนกว่าร้อยละ 90 ดังนั้น การเตรียมความพร้อมจึงไม่เพียงรักษาตลาดที่อาจกระทบโดยตรงต่อรายได้และศักยภาพในการแข่งขันของไทยในตลาดยุโรป แต่ยังเป็นการอนุรักษ์ป่าไม้และยกระดับมาตรฐานสิ่งแวดล้อมของไทย” ปลัดเกษตรฯ กล่าว
ด้านนายวิชาญ อิงศรีสว่าง ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร กล่าวเพิ่มเติมว่า ARDA ได้เสนอหัวข้อประเด็นมุ่งเป้าเรื่อง EUDR เพื่อเตรียมการให้เกษตรกรและผู้ประกอบการมีความพร้อมเมื่อสหภายุโรปบังคับใช้กฎระเบียบนี้ โดยกองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ตระหนักถึงความสำคัญและความจำเป็นจึงเห็นชอบให้ ARDA ขับเคลื่อนเรื่องดังกล่าว โดย ARDA ได้เชื่อมโยงนโยบายและผลลัพธ์จากงานวิจัยสู่การปฏิบัติจริง เช่น ระบบ GIS และ Remote Sensing สำหรับตรวจสอบและยืนยันพิกัดแปลงเพาะปลูก ระบบ Traceability แบบ End-to-End สำหรับติดตามสินค้าเป็นล็อตตั้งแต่ฟาร์มถึงปลายทาง และความพร้อมในการยื่น Due Diligence Statement (DDS) แบบเรียลไทม์ รวมถึงแอปพลิเคชันสำหรับเกษตรกรรายย่อย เพื่อให้ผู้ประกอบการสามารถส่งออกสินค้าผ่านกฎระเบียบ EUDR ภายใต้กรอบเวลาที่กำหนดได้อย่างมั่นใจ
สำหรับประเทศไทย ARDA ได้สนับสนุนทุนวิจัยให้สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ เพื่อจัดทำกรอบนโยบายระดับชาติ หรือ National policy framework เพื่อให้คณะกรรมการ EUDR ระดับชาติเห็นชอบ และใช้เป็นแนวทางปฏิบัติให้สอดคล้องกับกฎระเบียบ EUDR ซึ่งถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญและเพื่อมุ่งสู่การรับมือกับความท้าทาย
ต่อการปรับตัวของภาคการเกษตรไทย โดยได้เปิดตัว 9 โครงการวิจัยที่ให้การสนับสนุนทุนวิจัยล่าสุดเพื่อร่วมขับเคลื่อน
การดำเนินงานให้เป็นรูปธรรมมากขึ้น ได้แก่
1. โครงการการออกแบบระบบเตรียมความพร้อมสินค้าเกษตรตลอดห่วงโซ่อุปทาน – มหาวิทยาลัยรังสิต
2. โครงการพัฒนาระบบนำเข้า–ส่งออกตามมาตรฐาน EUDR – สมาคมอุตสาหกรรมดิจิทัลไทย
3. โครงการจัดทำแพลตฟอร์ม Geolocation ตรวจสอบพื้นที่ปลูกที่ปราศจากการตัดไม้ทำลายป่า – บริษัท จีไอเอส จำกัด
4. โครงการวิเคราะห์ตลาดสินค้าส่งออกสำคัญของไทยไปยัง EU – บริษัท แอคเซส ยุโรป จำกัด
5. โครงการศึกษาอุปสรรคทางกฎหมายในการส่งออกสินค้าและผลิตภัณฑ์ภายใต้กฎระเบียบ EUDR -มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
6. โครงการเสริมศักยภาพผู้เกี่ยวข้องในห่วงโซ่อุปทานปาล์มน้ำมัน – กรมวิชาการเกษตร
7. โครงการการศึกษาระบบยืนยันความถูกต้องทางกฎหมายของไม้ไทยสำหรับส่งออก – จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
8. โครงการทวนสอบข้อมูลเกษตรกรและพิกัดแปลงเกษตรกรรมในเขตปฏิรูปที่ดิน – สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
9. โครงการการวิจัยและปรับปรุงข้อมูลผังแปลงเกษตรกรรมดิจิทัลให้ถูกต้องตามกฎระเบียบ EUDR – กรมส่งเสริมการเกษตร
นอกจากนี้ ภายในงานยังมีการสาธิตระบบ Traceability Platform และ Geolocation Platform ซึ่งเป็นเครื่องมือสำคัญในการรับมือกฎระเบียบดังกล่าว รวมถึงการเสวนาในหัวข้อ “สินค้าและผลิตภัณฑ์ของไทยสามารถส่งออกไป
สหภาพยุโรปภายใต้ระเบียบ EUDR” โดยมีผู้เชี่ยวชาญด้านการค้าและการเกษตรร่วมแลกเปลี่ยนความเห็นและให้แนวทางปฏิบัติที่สำคัญอีกด้วย
