“เป็ดบ้านนา” เป็นพันธุ์สัตว์ประจำถิ่นของตำบลบ้านนา อำเภอกะเปอร์ จังหวัดระนอง มีคุณสมบัติเด่น คือ เลี้ยงง่าย โตเร็ว ให้ผลผลิตไข่ดก แข็งแรงทนโรคและปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมท้องถิ่นได้ดี จึงมีคุณค่าในเชิงเศรษฐกิจ และเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น
จากข้อมูลการศึกษา การสัมภาษณ์ผู้เฒ่าผู้แก่ในชุมชุมชน พบว่า “เป็ดบ้านนา” มีประวัติการเลี้ยงมาอย่างยาวนานประมาณ 100 ปี โดยเป็นที่นิยมบริโภคสูงตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ตัวอย่าง เช่นในปี พ.ศ. 2500 ราคาจำหน่ายเป็ดบ้านนาสูงกว่าเป็ดใน จ.สุราษฎร์ธานีถึงกว่า 2 เท่า แสดงถึงความนิยมและคุณค่าที่ผู้บริโภคให้กับพันธุ์เป็ดท้องถิ่นชนิดนี้
“เป็ดบ้านนา”มีลักษณะใกล้เคียงกับ เป็ดป่ามัลลาร์ด (Mallard) ทั้งรูปร่างและพฤติกรรม เช่น ชอบหากินในน้ำ ไม่ฟักไข่เอง และมีความตื่นกลัวมนุษย์ ซึ่งสะท้อนถึงเอกลักษณ์ของสายพันธุ์ ทั้งนี้มีข้อสันนิษฐานว่าอาจเป็นพันธุ์ที่ชาวจีนผู้อพยพนำเข้ามาในสมัยการทำเหมืองแร่ เนื่องจากคนจีนนิยมเลี้ยงเป็ดและไก่เพื่อประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อ ด้วยหลักฐานดังกล่าวแสดงให้เห็นว่า “เป็ดบ้านนา” เป็นพันธุ์สัตว์ที่มีคุณค่าคู่กับชุมชนบ้านนาและอำเภอกะเปอร์มาอย่างยาวนาน และสะท้อนถึงอัตลักษณ์ท้องถิ่นของจังหวัดระนองได้อย่างชัดเจน
จัดทำโดย : สนง.เกษตรและสหกรณ์ จ.ระนอง
