หัวไชเท้าหรือ หัวไช้เท้า หรือชื่ออื่น ๆ เช่น ผักกาดหัว หัวผักกาด
รากหัวไชเท้ามีลักษณะทรงกลมรูปทรงกระบอก หรือ รูปกรวยยาว หรือรูปทรงอื่น ๆ ตามสายพันธุ์ หัวมีสีขาวจนถึงสีแดง เป็นส่วนที่นำมาประกอบอาหาร ส่วนปลายของรากหรือหัวมีรากฝอยขนาดเล็กแทงดิ่งลงด้านล่าง
ลำต้นหัวไชเท้ามีขนาดสั้น กลม และเป็นข้อสั้น ไม่มีกิ่งก้าน แทงออกบริเวณตรงกลางหรือรากของหัวไชเท้า
ใบหัวไชเท้า เป็นใบเดี่ยว แทงออกบริเวณข้อของลำต้น มีทั้งชนิดที่ขอบใบเรียบ และขอบใบเว้าลึก
ดอกหัวไชเท้า เป็นดอกสมบูรณ์เพศ เจริญออกจากกลางลำต้น มีก้านดอกยาว 50-100 ซม. ดอกมีสีขาวหรือขาวอมม่วง ประกอบด้วยกลีบเลี้ยง 5 อัน เรียงตัวเป็น 2 ชั้น ส่วนกลีบดอกมี 5 อัน มีต่อมน้ำหวานที่ฐานกลีบ ภายในดอกมีเกสรตัวผู้ 6 อัน และเกสรตัวเมีย 1 อัน ดอกบานในช่วงเช้า
ฝักของหัวไชเท้า ยาวประมาณ 2-6 ซม. มีสีเขียวเข้ม ฝักจะแก่จากด้านล่างขึ้นด้านบน เมื่อฝักแก่จะมีสีน้ำตาลเทา เนื้อฝักค่อนข้างแข็ง ไม่มีรอยแตกตามรอยตะเข็บ ภายในมีเมล็ดประมาณ 1-10 เมล็ด เมล็ดมีลักษณะกลม สีน้ำตาลถึงสีน้ำตาลแดง บางพันธุ์เป็นสีเหลือง ขนาดเมล็ดประมาณ 3 มม.
–การปลูก : การปลูกหัวไชเท้าจะมี 2 วิธี คือ การหว่านเมล็ดและการปลูกแบบหยอดเมล็ดเป็นแถวบนแปลงยกร่อง ระยะปลูกประมาณ 30 เซนติเมตร เมื่อต้นกล้ามีใบจริง 2-3 ใบ ให้ถอนแยกต้นตามระยะที่ต้องการ การให้ปุ๋ยจะขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของดิน อาจจะให้ปุ๋ยสูตรเสมอหรือปุ๋ยที่เน้นธาตุไนโตรเจนเพิ่มในช่วงแรกของการเจริญเติบโต
–สภาพแวดล้อมที่เหมาะสม : หัวไชเท้าเป็นพืชที่ต้องการแสงแดดตลอดทั้งวัน อุณหภูมิที่เหมาะสมอยู่ระหว่าง 18-28 องศาเซลเซียส เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนปนทราย ไม่ชอบดินเหนียวหรือดินที่แน่น เพราะจะทำให้หัวไชเท้าลงหัวได้ยาก
–การเก็บเกี่ยว : หัวไชเท้าจะแบ่งเป็น 2 พันธุ์คือพันธุ์เบา จะเก็บเกี่ยวได้หลังจากปลูกประมาณ 45-50 วัน ส่วนพันธุ์หนักจะเก็บเกี่ยวได้เมื่ออายุ 60-70 วัน
–การขยายพันธุ์: หัวไชเท้าจะขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด
