การเลี้ยงหอยแครงเป็นอาชีพที่มีศักยภาพ สร้างรายได้ดี โดยสามารถทำได้ทั้งในระบบเปิดและระบบปิด การเลี้ยงในระบบปิดมีข้อดีคือสามารถควบคุมปัจจัยต่างๆ ได้ เช่น การจัดการคุณภาพน้ำและอาหาร. การเตรียมบ่อเลี้ยงและการเลือกพื้นที่ก็เป็นสิ่งสำคัญ
การเตรียมบ่อเลี้ยง:
- ความลึกของน้ำ:บ่อควรมีความลึกไม่น้อยกว่า 80 เซนติเมตร เพื่อป้องกันอุณหภูมิน้ำที่สูงเกินไป.
- การเตรียมดิน:หลังจากเก็บเกี่ยวผลผลิต ควรคราดเปลือกหอยและเศษวัสดุต่างๆ ออกจากบ่อ และคราดพื้นดินให้เรียบสม่ำเสมอ.
- การตากบ่อ:ตากบ่อให้ดินแห้งเพื่อฆ่าเชื้อโรคในดิน.
- การตรวจสอบคุณภาพน้ำ:ตรวจสอบความเค็มและแอมโมเนียในน้ำก่อนปล่อยน้ำเข้าบ่อ.
- การเติมน้ำ:เปิดน้ำเข้าบ่อในช่วงน้ำเกิด (ระดับน้ำขึ้นสูงสุด) และปล่อยน้ำออกในช่วงระดับน้ำลง เพื่อให้น้ำใหม่พัดพาสารอาหารและตกตะกอน.
- การพักน้ำ:พักน้ำให้เกิดแพลงก์ตอนพืช ซึ่งเป็นอาหารของหอยแครง.
- การคราดดิน:ก่อนเลี้ยงหอยแครงแต่ละรุ่น ควรคราดดินในบ่อเพื่อเอาเปลือกหอยและเศษวัสดุอื่นๆ ออก และปรับสภาพดินเพื่อให้ลูกหอยฝังตัวได้ง่าย
การเตรียมน้ำสำหรับเพาะแพลงก์ตอน:
- การเตรียมน้ำ:เตรียมน้ำสำหรับเพาะแพลงก์ตอนพืช โดยอาจใช้ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยวิทยาศาสตร์เป็นตัวกระตุ้น.
- การใส่ปุ๋ย:ใส่ปุ๋ยลงในน้ำเพื่อกระตุ้นการเจริญเติบโตของแพลงก์ตอนพืช.
- การตรวจสอบ:ตรวจสอบปริมาณแพลงก์ตอนพืชในน้ำ เพื่อให้แน่ใจว่ามีปริมาณที่เพียงพอสำหรับเป็นอาหารของหอยแครง
การเลี้ยงหอยแครงในระบบปิด:
- การจัดการ:สร้างการหมุนเวียนของกระแสน้ำและเพิ่มออกซิเจนด้วยกังหันลมพลังงานแสงอาทิตย์.
- การให้อาหาร:เพาะเลี้ยงแพลงก์ตอนพืชเพื่อเป็นอาหารของหอยแครง โดยอาจปล่อยแพลงก์ตอนพืชในอัตราที่เหมาะสมกับขนาดของบ่อและจำนวนหอย
ข้อดีของการเลี้ยงหอยแครงระบบปิด:
- ลดความเสี่ยง:ลดความเสี่ยงจากสภาพแวดล้อมภายนอก เช่น น้ำเสีย หรือน้ำเค็มต่ำ
- ควบคุมปัจจัย:สามารถควบคุมคุณภาพน้ำและอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ลดต้นทุน:ลดต้นทุนการผลิตและระยะเวลาการเลี้ยง
การเลือกพื้นที่เลี้ยง:
- ลักษณะพื้นที่:เลือกพื้นที่ที่เป็นหาดโคลนเรียบ มีความลาดเอียงเล็กน้อย และบังคลื่นลมได้
- ความลึกของน้ำ:ระดับน้ำควรมีความลึกประมาณ 0.5-1 เมตร (ระดับน้ำทะเลปานกลาง).
- ความเค็มของน้ำ:ความเค็มของน้ำควรอยู่ในช่วง 10-30 ส่วนในพันส่วน.
- แหล่งน้ำเสีย:ควรหลีกเลี่ยงแหล่งน้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม หรือแหล่งชุมชน
การเลือกพันธุ์หอย:
- พันธุ์พื้นเมือง:หอยแครงพันธุ์พื้นเมืองของไทยมีข้อดีคือสามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมได้ดี
- พันธุ์จากต่างประเทศ:หอยแครงจากต่างประเทศ เช่น หอยแครงมาเลเซีย อาจมีขนาดเล็กและต้องการการดูแลเป็นพิเศษ.
การเก็บเกี่ยว:
- ระยะเวลา: ใช้เวลาเลี้ยงประมาณ 1-2 ปี ขึ้นอยู่กับชนิดของหอยแครง.
