เคยไหมครับ? ตั้งใจทำเกษตรแทบตาย
ปลูกผักทั้งปีแต่ขายได้ราคาถูก
เลี้ยงหมู ไก่ วัว ก็ยังโดนต่อรองราคา
เพาะกุ้ง เลี้ยงปลา กว่าจะได้ขนาดก็ใช้เวลาเป็นเดือน
สุดท้ายคนซื้อกลับไปเลือกของเจ้าอื่น…
ไม่ใช่เพราะของเขาดีกว่าเรา แต่เพราะเขามีสิ่งหนึ่งที่เรายังไม่มี — นั่นคือ “เครื่องหมาย Q” 
“Q” คืออะไร?
“Q” เป็น “เครื่องหมายรับรองมาตรฐาน” จากภาครัฐ ที่สื่อสารให้ให้ผู้บริโภคมีความเชื่อมั่นต่อคุณภาพและความปลอดภัย และทำให้คนซื้อรู้ว่า
สินค้าเกษตรของเรา “ปลอดภัย” “สะอาด” และ “ได้มาตรฐาน” จริง ๆ
พูดง่าย ๆ เลยครับ ถ้าของเรามี Q คนซื้อไม่ต้องถามว่า…
ผักนี้ใช้สารเคมีเกินไหม?
ไก่หรือเนื้อสัตว์ปลอดภัยหรือเปล่า?
กุ้งกับปลามีสารตกค้างไหม?
เพราะ “เครื่องหมาย Q” คือคำตอบให้ทุกคำถามนั้นแล้ว
ใครเป็นคนตรวจและให้เราได้ “Q”
เกษตรกรจะได้ Q ไม่ใช่เพราะ “พูดเอง” แต่เพราะ “ผ่านการตรวจจริง” จากหน่วยงานรัฐและผู้ประกอบการตรวจสอบมาตรฐาน เช่น การรับรองแหล่งผลิตตามมาตรฐาน GAP หรือ GAqP หากขอการรับรองจากหน่วยงานรัฐ
ถ้าเป็น พืช เช่น ผัก ผลไม้ ข้าว → ตรวจโดย กรมวิชาการเกษตร
ถ้าเป็น สัตว์หรือผลิตภัณฑ์ปศุสัตว์ เช่น เนื้อ ไข่ นม → ตรวจโดย กรมปศุสัตว์
ถ้าเป็น สัตว์น้ำ เช่น กุ้ง ปลา หอย → ตรวจโดย กรมประมง
เจ้าหน้าที่จะมาตรวจตั้งแต่ต้นน้ำยันปลายน้ำ
เช็คการปลูก การเลี้ยง การใช้สาร การเก็บเกี่ยว การแปรรูป ไปจนถึงการขนส่ง
ถ้าทุกขั้นตอนทำถูกต้องตาม “หลักที่รัฐกำหนด” ก็จะได้รับ “ใบรับรอง” และสามารถติดเครื่องหมาย Q ได้
คำที่ควรรู้ (แปลให้เข้าใจง่าย)
GAP หรือ หลักการเกษตรที่ดี – วิธีปลูกพืชให้ปลอดภัย เช่น ใช้สารให้ถูกชนิด ถูกเวลา บันทึกข้อมูล ตรวจสอบย้อนกลับได้
GAqP หรือ หลักการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ดี – วิธีเลี้ยงกุ้ง ปลา ฯลฯ ให้ปลอดภัย ไม่มีสารตกค้าง น้ำไม่ปนเปื้อน
มาตรฐานสินค้าเกษตร (มกษ.) – กติกาที่รัฐตั้งไว้เพื่อให้สินค้าเกษตรทุกชนิดมีคุณภาพ
มกอช. – หน่วยงานของรัฐที่เป็นคนกำหนดมาตรฐานและรับรองสินค้าเกษตรทั้งหมด
จำง่าย ๆ ว่า “ทำถูกวิธี → ตรวจแล้วผ่าน → ได้ใบรับรอง → ติด Q → ขายง่ายขึ้น”
Q ไม่ใช่แค่สติ๊กเกอร์…แต่คือ “คำสัญญา”
เวลาเราเห็นสินค้าที่มี Q ติดอยู่ แปลว่า…
สินค้านั้น “ปลอดภัย” และ “ได้มาตรฐาน”
ผ่านการตรวจจริง ไม่ใช่พูดเอง
มี “หลักฐาน” ว่าทำตามวิธีที่ถูกต้อง
สามารถ “ตรวจสอบย้อนกลับ” ได้ว่ามาจากไหน ใครผลิต
และไม่ว่าจะเป็น ผักผลไม้ เนื้อ ไข่ นม หรือ กุ้ง ปลา หอย
สินค้าเหล่านี้จะ “ขายง่ายขึ้น” ทันที เพราะคนซื้อมั่นใจตั้งแต่เห็นเครื่องหมาย Q
สรุปสั้น ๆ ให้จำขึ้นใจ
“เครื่องหมาย Q” อาจดูเป็นเพียงตัวอักษรเล็ก ๆ
แต่เบื้องหลังคือ “คุณภาพ ความปลอดภัย และความตั้งใจของเกษตรกร”
ถ้าอยากให้สินค้าของเรา
ขายได้ราคา
เข้าสู่ตลาดใหญ่
เป็นที่ยอมรับทั้งในประเทศและต่างประเทศ
“Q” คือตัวแรกที่ต้องมีครับ
