เมื่อวานตอนฟัง รองศาสตราจารย์ศุภชัย วุฒิพงศ์ชัยกิจ จากภาควิชาพันธุศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผมนั่งฟังแล้วรู้สึกเหมือนถูกเปิดหน้าต่างอีกบานหนึ่งของโลกเกษตร อาจารย์พูดประโยคหนึ่งที่ผมจำขึ้นใจ “จีนทำวิจัย GEd เยอะมาก…และมีบริษัทพร้อมรับงานวิจัยไปต่อยอดทันที”
ผมนั่งนิ่งไปพักหนึ่ง
แล้วคิดถึงภาพนักวิจัยไทยหลายคนในห้องนั้น
ที่ทุ่มเททำงานหนักอย่างเต็มกำลังและกำลังหาวิธีทำให้ผลงานไปถึงมือเกษตรกรได้เร็วที่สุด
อาจารย์เล่าต่อว่าในจีน
หลังจากนักวิจัยคิดค้นต้นแบบพืช GEd สำเร็จจะมีบริษัทเอกชน “ต่อคิว” รอรับงานไปขยายผลทันทีเหมือนมีสะพานหนึ่งที่เชื่อมงานวิจัย → โรงงาน → แปลงเกษตร → ตลาด เป็นเส้นทางที่วางไว้อย่างเป็นระบบ พร้อมให้เทคโนโลยีเดินหน้าได้อย่างต่อเนื่อง
ผมฟังแล้วก็อดยิ้มไม่ได้
จีนไม่ได้เก่งแค่เพราะวิทยาศาสตร์ แต่เก่งตรง “รู้ว่าจะเอางานวิจัยไปใช้ยังไง”
จีนทำงานเป็นสามขั้นง่าย ๆ แต่ทรงพลังมาก
1) รัฐตั้งโจทย์ชัดเจนว่า “ประเทศต้องการอะไร” ไม่ใช่วิจัยแบบลอย ๆ แต่เป็นโจทย์ที่ตอบปัญหาประเทศจริง ๆ
2) นักวิจัยทำงานเต็มที่ เพราะรู้ว่ามีคนรอเอาไปใช้จริง ปลายทางคือเกษตรกร ไม่ใช่ชั้นวางรายงาน
3) เอกชนคือฟันเฟืองสำคัญในการขยายผล เพราะมีกรอบกฎหมายที่ชัดเจน และเชื่อมั่นว่าเทคโนโลยีมีอนาคต
ผลก็คือ…
เทคโนโลยีไม่เสียของ
งานวิจัยไม่ถูกเก็บขึ้นหิ้ง
แต่ถูกปลูกลงดินจริง ๆ
พอคิดถึงไทย
ผมกลับรู้สึก “มีความหวัง” มากกว่ากังวล
เพราะบ้านเราก็กำลังเริ่มสร้างสะพานนี้ขึ้นมาเหมือนกัน
เริ่มมีการตั้งกติกาที่ชัดเจน
เริ่มมีเอกชนเข้ามาสนใจ
เริ่มมีเกษตรกรถามหาความรู้
และเริ่มมีนักวิจัยที่อยากเห็นผลงานตัวเองไปไกลกว่าห้องทดลอง
เราอาจเพิ่งเริ่มเดินเส้นนี้ แต่เรากำลังเดิน “ถูกทาง“ และที่สำคัญคือ… เรามีคนเก่งจำนวนมากในประเทศ พร้อมจะช่วยกันต่อจิ๊กซอว์ให้สมบูรณ์ในไม่ช้า
ผมคิดในใจว่า หากเรานำบทเรียนจากจีน มาปรับให้เหมาะกับระบบของเราเอง
ให้รัฐตั้งโจทย์ที่ใช่
ให้มหาวิทยาลัยและนักวิจัยมีพื้นที่ทำงานอย่างเต็มที่
ให้เอกชนต่อยอดได้จริง ภายใต้กติกาที่โปร่งใส
เราก็มีโอกาสก้าวสู่อนาคตไม่แพ้ใครเหมือนกัน
สุดท้าย
คิดถึงประโยคหนึ่งที่อาจารย์พูดทิ้งท้าย “เทคโนโลยีไม่ใช่ปัญหา ปัญหาคือ…เราจะจัดการให้มันไปถึงคนใช้จริงได้ยังไง”
ผมว่า…นี่แหละหัวใจของเรื่องทั้งหมด
และเป็นโอกาสของประเทศไทยในวันนี้
เรากำลังเริ่มต้น และผมเชื่อว่า… ถ้าเราสร้างสะพานให้แข็งแรง
เทคโนโลยี GEd ไทย
จะได้ถูกปลูกลงในดินจริง ๆ
ในสวนของเกษตรกรไทย
ในวันที่เราไปไกลกว่าที่เคยเป็น
รักนะครับ
ดร.เล็ก
