เทคโนโลยีชีวภาพด้านการเกษตรและอาหารมีการพัฒนาไปอย่างก้าวกระโดด สองคำศัพท์ที่มักได้ยินบ่อยครั้งคือ GMO และ Genome Editing ซึ่งแม้จะเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงสารพันธุกรรมเหมือนกัน แต่กลับมีกระบวนการ หลักการ และผลลัพธ์ที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ
ความแตกต่างที่สำคัญที่สุดคือ GMO (Genetically Modified Organism) หรือสิ่งมีชีวิตดัดแปลงพันธุกรรม มักจะหมายถึงกระบวนการที่นำยีนจากสิ่งมีชีวิตชนิดอื่น (foreign DNA) มาใส่เข้าไปในสิ่งมีชีวิตเป้าหมายเพื่อให้เกิดคุณลักษณะใหม่ที่ต้องการ กระบวนการนี้เรียกว่า “ทรานส์จีนิซิส” (Transgenesis) ซึ่งเป็นการผสมผสานยีนข้ามสายพันธุ์ที่ไม่สามารถเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติได้
ในทางกลับกัน Genome Editing หรือ การแก้ไขจีโนม เป็นเทคโนโลยีที่ใหม่กว่าและมีความแม่นยำสูงกว่า เปรียบเสมือน “กรรไกรตัดต่อดีเอ็นเอ” ที่สามารถเข้าไปแก้ไขยีนเดิมที่มีอยู่แล้วในจีโนมของสิ่งมีชีวิตนั้นๆ ได้โดยตรง เช่น การลบยีนบางส่วนออก (deletion) การปิดการทำงานของยีน (knock-out) หรือการปรับเปลี่ยนลำดับเบสเพียงเล็กน้อย (substitution) โดยไม่จำเป็นต้องใส่ยีนจากสิ่งมีชีวิตชนิดอื่นเข้าไป
ลองนึกถึง ต้นมะละกอหลังบ้าน วันดีคืนดีมันติดโรค ใบเหลือง ผลไม่ออก ทั้งๆ ที่จริงๆ แล้วในตัวมันก็มี “ยีนเก่ง” อยู่แล้ว แค่บางยีนทำงานไม่เต็มที่ → นักวิทยาศาสตร์ ก็เลยใช้เครื่องมือเล็กๆ คล้ายกรรไกรจิ๋วๆ ตัดเฉพาะจุดที่มีปัญหา หรือปรับให้มันกลับมาทำงานได้ปกติ
ผลที่ได้ก็คือ มะละกอก็ยังเป็นมะละกอต้นเดิมของเรา ไม่ได้เอายีนจากสัตว์ จากแมลง หรือจากพืชแปลกๆ มายัดใส่เลย
Gene Editing คือ “ซ่อมของเดิม ไม่ใช่ใส่ของใหม่” ถ้าเป็นข้าว → ก็ยังเป็นข้าวไทย แต่แข็งแรงขึ้น ทนแล้งได้ดีขึ้น ถ้าเป็นมะเขือเทศ → ก็ยังเป็นพันธุ์เดิม แต่มีวิตามินสูงขึ้น กินแล้วมีประโยชน์กว่าเดิม
ที่สำคัญ → เทคโนโลยีนี้ช่วย ลดต้นทุนชาวไร่ชาวนา ไม่ต้องใช้สารเคมีเยอะ ไม่ต้องพึ่งปุ๋ยมากเหมือนเดิม
และไม่ต้องห่วงเรื่องความปลอดภัยครับ เพราะทุกขั้นตอน นักวิทยาศาสตร์ ต้องทดสอบอย่างละเอียด ก่อนจะถึงมือชาวบ้านแน่นอน
พูดง่ายๆ คือ วิทยาศาสตร์ไม่ใช่ของไกลตัวเลย มันก็เหมือนเพื่อนบ้านที่เอาเครื่องมือดีๆ มาช่วยเราซ่อมต้นไม้ในสวน ให้โตแข็งแรงขึ้น โดยไม่ได้เปลี่ยนให้กลายเป็นอะไรที่เราไม่รู้จักเลย
พูดง่ายๆ คือ “ซ่อมของเดิม ไม่ใช่ใส่ของใหม่” ไม่ต้องกลัว Gene Editing เทคโนโลยีนี้เกิดมา เพื่อช่วยเกษตรกรไทย ลดต้นทุน และได้ผลผลิตที่ดีขึ้น
