การปลูกลำไยนั้น ไม่ใช่แค่โยนเมล็ดพันธุ์แล้วปล่อยให้งอกกันเองง่าย ๆ การทำการเกษตร ก็ต้องใส่ใจรายละเอียดกันหน่อยเราต้องดูทั้งพื้นที่ในการปลูก ดินที่ใช้ น้ำที่จะนำมารด เรื่อยไปจนถึงการกำจัดศัตรูพืช การตัดแต่งกิ่งและเก็บเกี่ยวผลลำไยกันเลย
ลำไยเป็นพืชที่ปลูกง่าย เป็นมิตรกับดินทุกชนิด แต่ดินที่เหมาะสมในการปลูกมากที่สุดคือดินร่วนปนทราย หรือดินชุ่มน้ำ บริเวณลุ่มน้ำต่างๆ ที่มีตะกอนอินทรีย์จำนวนมาก และสามารถถ่ายเทน้ำได้ดี ที่สำคัญคือต้องมีค่าความเค็มของดินประมาณ pH 5-7 เพื่อให้ลำไยได้รับธาตุอาหารอย่างเหมาะสม และต้องคิดถึงเรื่องน้ำ ที่ต้องมีเพียงพอตลอดช่วงเวลาเพาะปลูก
ลำไยเป็นผลไม้ที่ชอบความเย็น โดยเฉพาะในช่วงผลิตตาดอก หากอากาศเย็นราวๆ 10-20 องศาจะช่วยให้ติดดอกผลสูงมาก ดังนั้นปีไหนที่อากาศหนาวนาน ปีนั้นจะได้ผลผลิตสูง ในส่วนของแสงหากแสงมากไปผลผลิตที่ได้จะมีสีน้ำตาลเข้มทำให้ราคาขายตกต่ำ แต่หากแสงน้อยไปผลผลิตก็ได้น้อย ดังนั้นต้องปลูกในพื้นที่โล่ง แต่ไม่ถึงกับแดดจ้าเกินไป
พันธุ์ลำไยมีหลายพันธุ์ จะเลือกปลูกพันธุ์ไหนก็ตามที่เพื่อนเกษตรกรรัก แต่สิ่งที่ต้องใส่ใจที่สุดคือประวัติของพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ ว่ามีประวัติ “ติดดอกออกผลดกดี” มีรากที่สมบูรณ์ เติบโตได้ไว
เมื่อได้พันธุ์ ได้กล้าแล้ว ก็ต้องมาวางแปลนการปลูก เพื่อวางแผนการนำเครื่องไม้เครื่องมือต่างๆ เข้าไปช่วยทำงาน ตามสไตล์เกษตรกรรุ่นใหม่ หัวใจสมาร์ทฟาร์มเมอร์ ที่ต้องแบ่งแปลงย่อยๆ ออกไปด้วยคันถนน เผื่อรถเข้าไปเก็บเกี่ยวพืชผล ให้น้ำ ให้ปุ๋ย พ่นยา หรือดับไฟป่ากรณีแล้งจัดกัน และอย่าลืมวางแผนเผื่อกิ่งก้านต่าง ๆที่จะแตกพุ่มออกมาด้วย เว้นระยะให้พอดี และที่ขาดไม่ได้คือคันน้ำ เพื่อปล่อยน้ำไปเลี้ยงต้นไม้ให้เพียงพอ
ต้นฤดูฝนคือช่วงเวลาที่ดีเพื่อให้ต้นลำไยได้น้ำตั้งแต่เริ่มปลูก จนถึงต้นอายุ 4 เดือน ราวๆ ช่วงเดือน พฤษภา ไปจนถึงกรกฎา โดยจะต้องให้ความสำคัญในเรื่องของการให้น้ำอย่างเหมาะสมไม่ขาดช่วงใน 2 ปีแรก คือในหน้าแล้งห้ามขาดน้ำ ส่วนหน้าฝนก็อย่าให้น้ำขัง ดังนั้นทำเลที่ปลูกต้องเน้นเรื่องการระบายน้ำให้ดี ถ้าปลูกที่ลุ่มก็ให้ระวังเรื่องเรื่องน้ำขัง ถ้าปลูกที่ดอนก็ให้ระวังเรื่องน้ำแล้งและลมแรง
ก่อนการปลูกต้องมีการปรับสภาพของกิ่งพันธุ์ ด้วยการนำออกไปวางรับแสงและอากาศบ้างอย่างน้อย 7-14 วัน และต้องเล็มใบออก เพื่อเป็นการรักษาปริมาณน้ำ ไมให้เกิดการคายออกมามากเกินไป
การขุดหลุมปลูกนั้นต้องวัดกันแบบเป๊ะๆ ไม่ให้คลาดเคลื่อนจากแผนผังที่เตรียมไว้ในขั้นตอนแรก ถ้าเกษตรกรจำไม่ได้ ก็ต้องย้อนกลับขึ้นอ่านบรรทัดต้นๆ พอเริ่มลงจอบขุดหลุมก็ต้องขุดดินขึ้นมาตากไว้อย่างน้อย 7 วัน ให้ดินแห้ง เพื่อกำจัดศัตรูพืชที่อาศัยในดิน เมื่อครบกำหนดก็ให้นำปุ๋ยอินทรีย์มาคลุกเคล้าแล้วหยอดลงชั้นใต้สุดของหลุม แล้วจึงปลูกต้นอ่อนและกลบดิน รดน้ำ แล้วนำฟางหรือหญ้าคลุมโคนต้นไว้เสมอในหน้าแล้งเพื่อรักษาความชุ่มชื้น และต้องรดน้ำทุกวัน
ทำอย่างนี้กับทุกต้นแค่นี้เพื่อนๆ เกษตรกรก็ได้สวนลำไยเป็นของตัวเอง คราวนี้จะนำมาขายเป็นผลลำไยสดหรือหรือลำไยแปรรูปก็ขึ้นอยู่กับความฝันของเพื่อนๆ แล้ว เพราะที่รู้ๆ กันว่า ถ้าเราแปรรูปได้ ราคาก็ดีดสูงขึ้นแน่นอน
