นางณัฐกานต์ ศรียาน อายุ ๕๘ ปี อยู่บ้านเลขที่ ๑๐๘ หมู่ที่ ๒ ตำบลแป-ระ อำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล
การศึกษา ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) วิทยาลัยครูเพชรบูรณ์
อาชีพ เกษตรกร (ปลูกยางพารา และปลูกผัก)
ผลงานดีเด่น ความคิดริเริ่มและความพยายามฟันฝ่า อุปสรรคในการสร้างผลงาน
แรกเริ่มของการทำอาชีพการเกษตร นางณัฐกานต์ ศรียาน ไม่มีการจดบันทึกบัญชี เมื่อมีภาระเพิ่มมากขึ้น เงินที่อยู่จึงหมดไปโดยขาดการวางแผนที่ดี ส่งผลให้รายได้ไม่เพียงพอต่อค่าใช้จ่าย จึงกลับมาทบทวนคำพูดของบุตรสาวที่กล่าวว่า “นุ้ยอยากเป็นพยาบาล” ซึ่งกลายเป็นจุดเริ่มต้นแผนการใช้จ่ายเงินเพื่อเก็บออมเป็นทุนการศึกษาให้แก่บุตรสาว เพราะอนาคตของ “ลูก” คำว่าไม่มี คือ “ไม่ได้” ได้เริ่มจดบันทึกบัญชีรับ – จ่ายในครัวเรือน และบัญชีต้นทุนอาชีพอย่างจริงจังตั้งแต่บัดนั้น เป็นเวลา ๑๔ ปี ตั้งแต่ปี ๒๕๕๔ ได้นำข้อมูลทางบัญชีการวางแผนประกอบอาชีพ โดยการวิเคราะห์หาต้นทุนที่แท้จริง และการนำข้อมูลต้นทุนการผลิตมาวิเคราะห์เพื่อปรับลดค่าใช้จ่ายให้มีกำไรเพิ่มขึ้น มีการใช้ข้อมูลจากการจดบันทึกบัญชีของรอบการผลิตก่อนมาเป็นข้อมูลในการวางแผนการผลิตของรอบการผลิตปัจจุบัน ทำให้ทราบค่าใช้จ่ายและมีรายได้เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ข้อมูลทางบัญชีทำให้สามารถแยกค่าใช้จ่ายในครัวเรือนและแยกต้นทุนอาชีพของตนเองได้อย่างเป็นระบบเมื่อสามารถลดต้นทุนในการผลิต ลดรายจ่ายลงได้ ทำให้ฐานะทางการเงินดีขึ้น ไร้หนี้สิน และสามารถส่งบุตรสาวศึกษาต่อในสาขาพยาบาลตามความต้องการซึ่งเป็นต้นแบบให้ชุมชนเห็นประโยชน์ของการจดบัญชี ส่งเสริมการออมในชุมชน สถาบันการศึกษา เช่น ให้เด็กนักเรียนปลูกผักสร้างรายได้ควบคู่กับการทำบัญชีส่งผลให้นักเรียนมีเงินออมเป็นทุนการศึกษา
ผลงานและความสำเร็จของผลงานทั้งปริมาณและคุณภาพ ตลอดจนระยะเวลาที่ปฏิบัติงานและความยั่งยืนในอาชีพ
ตลอดระยะเวลา ๑๔ ปี ของการจดบันทึกบัญชีได้ใช้ข้อมูลทางบัญชีมาวิเคราะห์ปรับปรุงการทำเกษตร ให้มีประสิทธิภาพอย่างต่อเนื่อง ลดต้นทุน เพิ่มผลผลิตและเพิ่มรายได้อย่างเป็นรูปธรรม เช่น อาชีพปลูกผักบนกระเบื้อง ได้กำไรสุทธิเพิ่มขึ้นจากเดิม ๑๑๘.๔๐ บาท ต่อแปลง เป็น ๓๖๗ บาทต่อแปลง (เพิ่มขึ้น ๓ เท่า) เป็นต้น
ผลงานและความสำเร็จของผลงานด้านบัญชีฟาร์ม มีดังนี้
๑. ถ่ายทอดความรู้ด้านการจัดทำบัญชีให้แก่เกษตรกร เยาวชน สมาชิกชุมชน และประชาชนทั่วไป จำนวน ๒,๔๕๓ ราย โดยผลงานเป็นที่ประจักษ์อย่างเห็นได้ชัด เช่น การส่งเสริมให้สมาชิกสหกรณ์การเกษตร อำเภอท่าแพ ให้มีการจดบันทึกบัญชีอย่างต่อเนื่อง ส่งผลสมาชิกให้มีวินัยทางการเงิน สามารถชำระหนี้ได้สำเร็จ
๒. มีลูกศิษย์ที่ประสบความสำาเร็จจากการใช้ข้อมูลทางบัญชีในการประกอบอาชีพ จำนวน ๗๕ ราย สามารถนำความรู้ที่ได้ไปใช้ในการวางแผนปรับเปลี่ยนอาชีพให้เหมาะสมกับสภาพเศรษฐกิจ ทำให้มีความกินดีอยู่ดี ยกระดับคุณภาพชีวิตชุมชนให้ดีขึ้น
๓. สร้างเครือข่ายครูบัญชีอาสาระดับจังหวัดจำนวน ๓ ราย ซึ่งเป็นภาคีเครือข่ายที่เข้มแข็งสามารถขยายผลการจัดทำบัญชีสู่ชุมชน สถานศึกษา สถาบันเกษตรกรในระบบสหกรณ์ ให้เกิดวินัยทางการเงินสามารถชำระหนี้ได้ตามกำหนด ส่งเสริมการสร้างอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกร
๔. เป็นแหล่งเรียนรู้ที่ดีด้านการสร้างอาชีพเสริมควบคู่กับการวิเคราะห์ข้อมูลจากการบันทึกบัญชีและการคิดจุดคุ้มทุน (Break Even Point) ให้แก่เพื่อนเกษตรกร คนในชุมชน และสถานศึกษา ส่งผลให้เกษตรกรได้ใช้ข้อมูลทางบัญชีวิเคราะห์ตลาดและกำหนดราคาขาย ส่งขายทั้งร้านค้า ร้านอาหาร โรงพยาบาลและตลาดออนไลน์อย่างครบวงจร
๕. สร้างเยาวชนให้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีด้านการเกษตร ด้วยการให้ความรู้ด้านการบันทึกบัญชีให้อาชีพเสริมปลูกผักแก่ผู้ปกครองเพิ่มรายได้เพื่อสานฝันการศึกษาบุตร จนประสบความสำเร็จสามารถนำความรู้ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อประเทศ
๖. เป็นผู้นำกลุ่มในการแก้ไขปัญหาอุปสรรคการปลูกผัก จากการนำข้อมูลทางบัญชีมาวิเคราะห์ธุรกิจตั้งแต่การเพาะต้นกล้า การปลูก การบำรุงดิน การป้องกันหนอนแมลงจนเกิดนวัตกรรมการปลูกผักบนกระเบื้อง
๗. เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการนำข้อมูลทางบัญชีมาวิเคราะห์เพื่อลดต้นทุน สร้างอาชีพ เพิ่มรายได้สำหรับอาชีพสวนยางพารา สวนปาล์ม โคขุน และไร่นาสวนผสมโดยเกษตรกรที่มาศึกษาดูงานที่ ศพก. ทั้งภายในจังหวัดต่างจังหวัด และจากต่างประเทศ เช่น มาเลเชียและจีน เป็นต้น
ความเป็นผู้นำและการเสียสละเพื่อประโยชน์ส่วนรวมในด้านต่าง ๆ
นางณัฐกานต์ ศรียาน เป็นผู้นำของอำเภอท่าแพ ในการส่งเสริมให้มีการทำบัญชีรับ – จ่ายในครัวเรือน และบัญชีต้นทุนอาชีพ มีการใช้ข้อมูลทางบัญชีเป็นเครื่องมือในการวางแผนการปลูกผักชนิดต่าง ๆ โดยนำข้อมูลทางบัญชีมาวิเคราะห์ โดยเริ่มตั้งแต่การเพาะต้นกล้า การปลูก การบำรุงดิน การป้องกันหนอนแมลง มีการนำนวัตกรรมการปลูกผักบนกระเบื้อง เพื่อลดต้นทุนการผลิตและสามารถปลูกพืชหมุนเวียนได้ทั้งปี จากการนำข้อมูลทางบัญชีมาวิเคราะห์ ส่งผลให้ชุมชนมีเงินออมเพิ่มรายได้ รวมทั้งส่งเสริมการออมให้กับสถาบันการศึกษา ให้เด็กนักเรียนปลูกผักสร้างอาชีพ ทำบัญชี เสริมรายได้ ส่งผลให้นักเรียนมีเงินออมเป็นทุนในการศึกษาระดับที่สูงขึ้น และส่งเสริมให้กับกลุ่มผู้พิการ โครงการส่งเสริมด้านอาชีพและการจัดทำบัญชี สหกรณ์ สมาชิกโครงการพักชำระหนี้ สามารถส่งชำระหนี้ได้ตามกำหนด รวมถึงให้ความร่วมมือกับหน่วยงานต่าง ๆ ในการใช้พื้นที่เป็นแหล่งเรียนรู้ ทำการทดลองและขยายผลงานวิจัยมีส่วนร่วมและอุทิศตนในการทำกิจกรรมที่เป็นประโยชน์แก่ส่วนรวม การเป็นวิทยากรถ่ายทอดความรู้ให้แก่เกษตรกรและผู้สนใจ ความเป็นผู้นำของนางณัฐกานต์ ศรียาน มีดังนี้
๑. ประธานคณะกรรมการ ศพก. ระดับจังหวัดและประธาน ศพก. อำเภอท่าแพ
๒. ประธานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร อำาเภอท่าแพ
๓. ประธานกองทุนพัฒนาบทบาทสตรี อำเภอท่าแพ
๔. ประธานศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนตำบลแป-ระ
๕. ประธานอาสาสมัครสาธารณสุขหมู่บ้าน (อสม.) ตำาบลแป-ระ
๖. ประธานวิสาหกิจชุมชนกลุ่มแปลงเรียนรู้ ควบคู่การผลิตเพื่อยังชีพบ้านควนโต๊ะ
๗. เกษตรกรปราดเปรื่อง (Smart Farmer)
๘. คณะกรรมการแปลงใหญ่ข้าว อำาเภอท่าแพ
๙. ที่ปรึกษาให้แก่กลุ่มเกษตรกร หน่วยงานภาครัฐ เอกชน และประชาชน ได้แก่ กลุ่มผู้ปลูกผักบนกระเบื้อง กลุ่มแปลงใหญ่ยางพารา กลุ่มผู้เลี้ยงโคขุนวิสาหกิจชุมชน
๑๐. ร่วมอบรมและให้ความรู้การทำบัญชีกับสำนักงานตรวจบัญชีสหกรณ์จังหวัดสตูล นำความรู้ที่ได้รับมาเผยแพร่พร้อมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับคนในชุมชน และผู้สนใจเข้ามาเรียนรู้ พร้อมทั้งประยุกต์เพื่อการพัฒนาต่อยอดและขยายผลไปสู่ชุมชนในพื้นที่มีการจัดตั้งจุดจำหน่ายผลผลิตทางการเกษตรในชุมชน ศพก. อำเภอท่าแพ เป็นที่เชื่อถือยอมรับของคนในชุมชนทั้งยังให้ความร่วมมือประสานงานกับหน่วยงานราชการและภาคเอกชนในพื้นที่ได้เป็นอย่างดี
การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
นางณัฐกานต์ ศรียาน ได้นำข้อมูลทางบัญชีมาใช้ประโยชน์ในการบริหารจัดการทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและยั่งยืน มีการจัดการระบบน้ำอย่างมีประสิทธิภาพด้วยการวางระบบรดน้ำแบบหยดในแปลงผัก เพื่อลดการใช้น้ำโดยไม่จำเป็น และช่วยให้พืชได้รับน้ำในปริมาณที่พอเหมาะ รวมถึงเป็นแกนนำในการรณรงค์หยุดการเผาแปลงเพื่อลดปัญหาฝุ่นควันในพื้นที่ใช้แนวคิด“Zero Waste” ในทุกกิจกรรม โดยการใช้วัสดุซ้ำ นำขวดพลาสติกมาใช้เป็นกระถางเพาะกล้า และนำกระดาษที่ใช้แล้วมาทำปุ๋ยหมัก ลดปริมาณขยะที่ต้องทิ้ง ลดการใช้สารเคมีและฟื้นฟูดิน ทำปุ๋ยหมัก ปุ๋ยอินทรีย์ และน้ำหมักชีวภาพ เพื่อลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของผู้บริโภค การจัดการขยะและลดของเสียให้เป็นศูนย์ การลดการใช้พลาสติก ส่งเสริมให้เกษตรกรใช้ถุงผ้าแทน ถุงพลาสติก กิจกรรมรณรงค์ให้สมาชิกในชุมชนคัดแยกขยะเพื่อรีไซเคิล และรับซื้อขยะที่คัดแยก ส่งเสริมให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยการจัดอบรมและถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับการทำเกษตรอินทรีย์ การใช้ปุ๋ยหมัก และการลดการใช้สารเคมีแก่เกษตรกรและเยาวชนในท้องถิ่น พัฒนาหมู่บ้านให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เข้าร่วมโครงการปลูกต้นไม้เพื่อฟื้นฟูพื้นที่ป่าและรณรงค์ให้ชาวบ้านช่วยกันดูแลแหล่งน้ำในชุมชนรวมถึงการสร้างเครือข่ายอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ประสานงานกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน เพื่อส่งเสริมการทำเกษตรที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และสนับสนุนให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืนในพื้นที่
