วันนั้น ระหว่างรอรับกระเป๋าที่สนามบิน ผมเห็นเจ้าหน้าที่เรียกผู้โดยสารคนหนึ่งไปเปิดกระเป๋า
ด้านในมีผลไม้สดไม่กี่ลูกที่ตั้งใจจะเอามาฝากครอบครัว ดูเผิน ๆ เหมือนไม่มีอะไรเลย แต่เจ้าหน้าที่บอกว่า “ห้ามนำเข้าประเทศ” เพราะไม่มี ใบรับรองสุขอนามัยพืช
หลายคนอาจสงสัยว่า “แค่ผลไม้ไม่กี่ลูก ทำไมถึงห้ามเข้มงวดขนาดนั้น?”
คำตอบคือ… เพราะผลไม้เหล่านั้นอาจซ่อน แมลงศัตรูพืช หรือเชื้อโรคจากต่างถิ่น ที่ประเทศไทยไม่เคยมีมาก่อน และถ้ามันหลุดเข้ามา ก็อาจแพร่กระจายไปทั่วสวนผลไม้ของเรา สร้างความเสียหายนับพันล้านบาท และอาจทำให้สินค้าส่งออกถูกระงับได้ในทันที
แล้ว “ใบรับรองสุขอนามัยพืช” คืออะไร?
พูดง่าย ๆ ก็คือ “ใบตรวจสุขภาพของพืช” ที่ประเทศต้นทางออกให้ เพื่อยืนยันว่า ผลไม้หรือพืชที่เรานำเข้ามา ปลอดโรค ปลอดแมลง และปลอดภัย พอที่จะเข้ามาในระบบนิเวศของประเทศปลายทางได้
ลองนึกภาพว่า ถ้าเราพา “สัตว์เลี้ยง” เดินทางข้ามประเทศ ก็ต้องมีใบรับรองจากสัตวแพทย์ก่อนขึ้นเครื่อง พืชและผลไม้ก็เหมือนกัน หากไม่มีใบรับรอง เจ้าหน้าที่ก็ไม่สามารถรู้ได้เลยว่าข้างในมีอะไรซ่อนอยู่หรือไม่ จึงจำเป็นต้อง “กันไว้ก่อน” ด้วยการไม่อนุญาตให้นำเข้ามา
สิ่งที่ควรรู้
ห้ามนำ “ผลไม้สด พืชมีชีวิต หรือเมล็ดพันธุ์” เข้าประเทศโดยไม่มีใบรับรองสุขอนามัยพืช
ถ้าต้องการนำเข้าจริง ๆ ต้องขอใบรับรองจากหน่วยงานที่ดูแลพืชของประเทศต้นทางก่อนเดินทาง และผ่านการตรวจของเจ้าหน้าที่ที่ด่านตรวจพืชทุกครั้ง
ของฝากเล็ก ๆ ที่เราคิดว่าไม่สำคัญ อาจเป็น “จุดเริ่มต้นของปัญหาทั้งระบบการเกษตร” ได้
บางครั้ง สิ่งที่ดูเหมือนไม่มีพิษภัยที่สุด…ก็อาจเป็นภัยเงียบที่ใหญ่ที่สุดเช่นกัน
