นายระพีภัทร์ จันทรศรีวงศ์ อธิบดีกรมวิชาการเกษตร เปิดเผยว่า ผักกระชับ เป็นผักพื้นบ้านในภาคตะวันออก อยู่ในวงศ์เดียวกับทานตะวัน จะเกิดขึ้นหลังจากฤดูทำนาปีในช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนพฤศจิกายนและเจริญเติบโตในช่วงฤดูแล้ง ต้นอ่อนใส่ในแกงส้ม ใส่ในน้ำพริก หรือนำมาผัดกับน้ำมันหอย รสชาติอร่อย ความหอมเป็นเอกลักษณ์ คุณค่าทางโภชนาการสูง ปัจจุบันได้รับความนิยมเพิ่มมากขึ้น จึงมีเกษตรกรทำการผลิตกระชับในแปลงเพาะปลูกเพื่อจำหน่ายและสามารถสร้างรายได้ในราคา 100-150 บาทต่อกิโลกรัม
ผักกระชับเมื่อเทียบกับพืชผักชนิดต่างๆ ในท้องถิ่น พบว่ากระชับมีราคาสูง และเป็นที่ต้องการของผู้บริโภค ผักกระชับมีโรคและแมลงศัตรูน้อย จึงเหมาะที่จะทำการผลิตเป็นพืชอินทรีย์ได้ เครื่องจักรกลสำหรับผักผักกระชับแบบครบวงจร จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตในกระบวนการปลูกผักกระชับ ในชุดเครื่องมือแบบครบวงจรของ เครื่องจักรกลสำหรับผักกระชับประกอบด้วย เครื่องปลูกกระชับในแปลงเมล็ดพันธุ์ เครื่องเกี่ยวนวดกระชับ และ เครื่องเพาะต้นอ่อนผักกระชับ
เครื่องปลูกกระชับในแปลงเมล็ดพันธุ์ จะช่วยเพิ่มความสามารถในการปลูกผักกระชับ เพื่อใช้เป็นเมล็ดพันธุ์สำหรับการปลูกต้นอ่อนกระชับ และลดเวลาการหยอดเมล็ดของเกษตรกร
เครื่องปลูกกระชับ มีขนาดกว้าง 1.5 เมตร ยาว 1.5 เมตร สูง 1.5 เมตร ติดพ่วงกับรถแทรกเตอร์ขนาด 36 แรงม้า ใช้ล้อขับเคลื่อนในการหมุนให้ เมล็ดกระชับลงในร่องที่เปิดเตรียมไว้ โดยมีความสามารถในการทำงาน 1.07 ไร่ต่อชั่วโมง เร็วกว่าการใช้แรงงานคนเดินปลูกที่สามารถทำงานได้เพียง 0.5 ไร่ต่อชั่วโมง ใช้น้ำมันเชื้อเพลิง 0.84 ลิตรต่อชั่วโมง
จำนวนเมล็ดกระชับในหลุมปลูกเฉลี่ย 5เมล็ด/หลุม ระยะห่างระหว่างแถวเฉลี่ย 55 เซนติเมตร ระยะห่างระหว่างหลุมเฉลี่ย 52 เซนติเมตร ผลการวิเคราะห์ด้านเศรษฐศาสตร์วิศวกรรมพบว่าการปลูกกระชับด้วยเครื่องต้นแบบมีต้นทุนค่าใช้จ่าย 168 บาทต่อไร่ มีจุดคุ้มทุนเมื่อทำงาน 302 ไร่ และระยะเวลาคืนทุนประมาณ 3 ปี
เครื่องเกี่ยวนวดกระชับ สำหรับการผลิตเมล็ดพันธุ์กระชับในแปลงนา ในขั้นตอนการเก็บเกี่ยวเมล็ด มีช่วงระยะเวลาในการเก็บสั้นคือ 15 วัน จึงต้องเร่งให้ทันเวลา ในขณะที่ขั้นตอนการนวดและทำความสะอาดก็ใช้เวลานาน เครื่องเกี่ยวนวดกระชับ จะทำการเก็บเกี่ยว นวดและทำความสะอาดเมล็ด ให้เสร็จในขั้นตอนเดียว ลดแรงงาน เวลา และต้นทุนการทำงานของเกษตรกร เครื่องเกี่ยวนวดกระชับติดพ่วงรถแทรกเตอร์36 แรงม้า
ตัวเครื่องประกอบด้วย ก้านซี่รูดเมล็ด ใบกวาดเมล็ด สกรูลำเลียงเมล็ดเข้ากระพ้อ กระพ้อลำเลียงเมล็ดเข้าห้องนวด ซึ่งห้องนวดจะทำความสะอาดเมล็ดออกสู่ช่องทางออก อุปกรณ์ทั้งหมดจะถูกขับด้วยมอเตอร์ไฮดรอลิค ซึ่งรับกำลังจากชุดปั๊มไฮดรอลิค ที่ติดตั้งด้านหลังของรถแทรกเตอร์ และชุดปั๊มไฮดรอลิครรับการถ่ายทอดกำลังจากเพลาอำนวยกำลังของรถแทรกเตอร์ มีความสามารถในการทำงาน6 ไร่/วัน ใช้น้ำมันเชื้อเพลิง 1.28 ลิตรต่อไร่ ผลการวิเคราะห์ด้านเศรษฐศาสตร์วิศวกรรมได้ว่า การใช้เครื่องเกี่ยวนวดกระชับมีต้นทุนค่าใช้จ่าย 326 บาท/ไร่ มีจุดคุ้มทุนเมื่อทำงาน 211 ไร่ และระยะเวลาคืนทุนประมาณ 3 ปี
เครื่องเพาะต้นอ่อนผักกระชับ ที่ผ่านมาการผลิตต้นอ่อนผักกระชับ เป็นการผลิตโดยแรงงานคน 100% ใช้เวลาในการจัดการมาก การใช้เครื่องจักรกลการเกษตรเป็นการช่วยเพิ่มการผลิตต่อไร่ให้สูงขึ้น ลดเวลาในการใช้และแรงงานคนในการปลูกเพาะต้นอ่อน เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตต้นอ่อนผักกระชับ เครื่องเพาะต้นอ่อนมีขนาดเครื่องกว้าง 1 เมตร ยาว 3 เมตร สูง 1.8 เมตร
โดยประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก คือ ชุดโรยดิน ชุดโรยเมล็ด และ ชุดโรยทราย ใช้มอเตอร์ไฟฟ้า 1 แรงม้า เป็นต้นกำลัง ความสามารถในการทำงาน 41 กิโลกรัมต่อชั่วโมง ในขณะที่คนปลูกทำงานได้ 3.76 กิโลกรัมต่อชั่วโมง ผลการวิเคราะห์ทางเศรษฐศาสตร์วิศวกรรมได้ว่า การใช้เครื่องต้นแบบมีต้นทุนค่าใช้จ่าย 5.30 บาทต่อกิโลกรัม มีจุดคุ้มทุนเมื่อปลูกกระชับเพื่อผลิตต้นอ่อน 123 กิโลกรัมต่อปี และมีระยะเวลาคืนทุนประมาณ 1 ปี
อธิบดีกรมวิชาการเกษตร กล่าวในตอนท้ายว่า “ชุดเครื่องจักรกลสำหรับผักกระชับ”จะเป็นการช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิตผักกระชับ ลดเวลา และ แรงงานในกิจกรรมต่างๆ ของการปลูกผักกระชับและ เพาะต้นอ่อนขาย เป็นการสร้างรายได้อีกทางให้กับเกษตรกร
ผู้สนใจสอบถามข้อมูลได้ที่ นายพุทธธินันทร์ จารุวัฒน์ ศูนย์วิจัยเกษตรวิศวกรรมจันทบุรี 039-609652, 089-8312976
