#ดารารัตน์ ไม้หัว อายุหลายปี สูง ๓๐-๗๐ ซม. ลักษณะเป็นกอติดดิน ใบรูปขอบขนานปลายแหลมหรือมน ช่อดอกแทงออกมาจากกลางกอ ดอกสีเหลืองหรือสีขาว มีกลีบเลี้ยงและกลีบดอก ๖ กลีบ กลางดอกเป็นรยางค์ลักษณะเป็นแผ่นคล้ายถ้วย ขอบวงสีเหลืองถึงส้มแดง มีเกสรตัวผู้และตัวเมียอยู่ตรงกลางดอก ผลเป็นฝักรูปยาวรี เปลือกหนา ด้านข้างเว้าเล็กน้อยคล้ายรูปสามเหลี่ยม ภายในกลวง มีเมล็ดจำนวนมาก
กระจายพันธุ์อยู่ในทุ่งหญ้าของทวีปยุโรปตอนใต้ และทวีปอเมริกาเหนือ ผลิใบและออกดอกช่วงต้นฤดูใบไม้ผลิ ยุบตัวเป็นหัวในฤดูใบไม้ร่วงและฤดูหนาว เป็นไม้ประดับที่นิยมปลูกกันมาหลายร้อยปี ปัจจุบันจึงมีการผสมและปรับปรุงพันธุ์ทางการค้า มีลูกผสมที่มีความสวยงาม สีสันแปลกตา หลายร้อยสายพันธุ์
ครั้งหนึ่งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จมาที่ดอยอ่างขาง จังหวัดเชียงใหม่ ทรงทอดพระเนตรเห็นดอกดารารัตน์ที่ทางโครงการหลวงปลูกอยู่ในแปลง จึงทรงโปรดให้จัดดอกไม้นั้นใส่แจกันประดับบนโต๊ะเสวย ข้าราชบริพารก็จัดเตรียมให้ตามพระราชประสงค์ ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณเล่าถึงความผูกพันของพระองค์กับดอกไม้ชนิดนี้ให้ผู้ตามเสด็จได้ฟังว่า…
เมื่อครั้งที่ยังมิได้ราชาภิเษกสมรส ขณะนั้น ม.ร.ว.หญิงสิริกิติ์ กิติยากร ประทับอยู่ที่กรุงปารีส เนื่องจากพระบิดาของพระองค์เป็นเอกอัครราชทูตไทยประจำประเทศฝรั่งเศส โดยในขณะนั้นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวนั้นทรงศึกษาและประทับอยู่ที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ และหากพอมีเวลาว่างครั้งใด ในหลวงก็มักจะขับรถยนต์ด้วยพระองค์เองข้ามพรมแดนมาเยี่ยมเยียนพระองค์อยู่เสมอๆ ทุกครั้งที่พระองค์เสด็จมา ก็จะมีดอกไม้มาพระราชทานให้ และดอกไม้ที่พระองค์นำมาให้เป็นประจำก็คือดอกแดฟฟอดิลสีเหลือง
ขอขอบคุณข้อมูล: ดร.วีระชัย ณ นคร อดีตผู้อำนวยการองค์การสวนพฤกษศาสตร์
