หากพูดถึงผลไม้ที่มีรสชาติหวานอร่อย และดูภายนอกคล้ายคลึงกับขนุนแล้ว หลายๆคนก็คงจะนึกถึงผลไม้ตระกูลเดียวกับขนุนอย่างจำปาดะ เดิมที จำปาดะ จะปลูกกันแต่ในแถบภาคใต้ของบ้านเรา ไปจนถึงประเทศมาเลเซียและอินโดนีเซีย แต่ในปัจจุบัน มี เกษตรกรในภาคอื่นบางรายที่เพาะปลูกจำปาดะไว้บริโภคผลกันในครัวเรือนกันบ้างแล้ว ด้วยสรรพคุณที่นอกเหนือจากความหวาน หอม อร่อย แล้ว ยังสามารถนำมาใช้เป็นสมุนไพร ในการขับของเสียออกจากร่างกาย ดูดซึมไขมันได้ดี เนื้อผลที่แก่จัดช่วยบำรุงร่างกาย ขณะที่ผลอ่อนนั้นใช้บรรเทาอาการท้องร่วง และเม็ดจำปาดะใช้กระตุ้นน้ำนมในสตรีที่ให้นมบุตร
แต่ก่อนนั้น จำปาดะ เป็นผลไม้ท้องถิ่นที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก ทำให้สามารถส่งขายไปตามตลาดเกษตร รวมทั้งส่งขายพ่อค้าคนกลางได้ราคาดี ทำให้กลุ่มเกษตรกรในหลายพื้นที่ของภาคใต้หันมาปลูก จำปาดะ กัน มากขึ้น ทำให้ จำปาดะ มีราคาลดต่ำลง จนทำให้มีการคิดค้นแปรรูป จำปาดะ เป็นอาหารของหวานเมนูต่างๆไม่ว่าจะเป็นเค้กจำปาดะ โดนัทจำปาดะ หรือแม้แต่ขนมจำปาดะทอดที่เราพบเจอได้ทั่วไปตามท้องตลาดหรือร้านค้าขายตามท้องถนน
จำปาดะ เป็นไม้ยืนต้นอายุยืนเหมาะกับสภาพอากาศเขตร้อนชื้น ลักษณะลำต้นมีผิวขรุขระเล็กน้อย ลำต้นมีสีน้ำตาลเข้ม มีสีขาวเป็นจุดด่างๆ แต่งแต้มรอบลำต้น มีใบรีเรียวไม่ใหญ่มากขึ้นรอบๆ ลำต้น ให้ผลกลมหรือรี มีลักษณะตามสายพันธุ์จำปาดะแต่ละแบบ ผลมีสีเขียว ผิวขรุขระเหมือนขนุน เมื่อสุกผลจะค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีเหลืองอมส้ม ให้กลิ่นหอมคละคลุ้งไปทั่ว
การปลูก “จำปาดะ “ในบ้านเรานั้นก็ทำได้ไม่ยากเลย เนื่องจากสภาพอากาศที่เอื้ออำนวย และเหมาะสมกับพืชผลชนิดนี้อยู่แล้ว จึงไม่น่าห่วงเรื่องการดูแลในเรื่องของสภาพอากาศสักเท่าไหร่ การปลูกจำปาดะนั้นสามารถปลูกได้ในดินร่วน ทั้งดินร่วนป่นทรายและดินร่อนปนดินเหนียวที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุ ทั้งยังเป็นพืชผลที่สามารถขยายพันธุ์ได้โดยวิธีการเสียบกิ่ง ปักชำ หรือ ติดตาได้อีกด้วย โดยให้เริ่มต้นจากการไถดะหน้าดินและตากทิ้งไว้ 2 สัปดาห์ แล้วจึงไถพรวนดินเพื่อกำจัดวัชพืชสองรอบ จากนั้นจึงขุดหลุม 30x30x30 เว้นระยะห่างระหว่างแถวพอประมาณ หรือจะปลูกแซมพืชชนิดอื่นก็ได้ นำดินที่ขุดผสมกับปุ๋ยหมักพอประมาณและใส่ลงไปรองก้นหลุมก่อนปลูก นำกิ่งพันธุ์สมบูรณ์ที่ไม่อ่อนและแก่จนเกินไป ปลูกลงในดินกลบให้เรียบร้อย ถ้าปลูกในช่วงหน้าฝนก็ไม่จำเป็นต้องรดน้ำเยอะ หรือไม่ต้องรดน้ำเลยก็ได้ จากนั้นเมื่อต้น จำปาดะ เริ่มออกผลก็ให้ใช้ถุงสีดำห่อไว้เพื่อป้องกันศัตรูพืช เมื่อผลจำปาดะแก่ได้ที่ ก้านผลเริ่มมีสีเข้มจนเกือบเป็นสีส้ม ใบกลายสีเป็นเหลือง ให้เริ่มเก็บเกี่ยวได้เลย อย่าปล่อยให้สุกคาต้นเพราะเนื้อผลจะอร่อยได้ไม่เต็มที่
