หลายคนอาจกำลังเลือกหาต้นพันธุ์ทุเรียนมาปลูกซ่อมหรือปลูกสร้างสวนใหม่ การเลือกต้นพันธุ์มาปลูก นับว่ามีความสำคัญอย่างยิ่ง ถ้าเลือกต้นพันธุ์ได้ดีก็มีโอกาสสำเร็จสูง แต่ถ้าเลือกต้นพันธุ์ที่ไม่ดีมาปลูกจะทำให้เสียเวลาและเสียโอกาสเข้าทำนอง “เลือกต้นพันธุ์ผิดคิดจนตัวตาย”
หลักการเลือกต้นพันธุ์ทุเรียน
1.ตรงตามพันธุ์ที่ต้องการ
2.สมบูรณ์แข็งแรง รากไม่ขดงอ
3.ปราศจากโรคและแมลง
4.ต้นตอมาจากพันธุ์ที่แข็งแรงต้านทานโรครากเน่าโคนเน่า
หลายคนมักเลือกต้นพันธุ์ที่มีขนาดใหญ่มาปลูกเพราะคิดว่าโตเร็วและจะให้ผลผลิตเร็ว ซึ่งก็ไม่ผิดแต่สิ่งที่ต้องคำนึงก็คือ ต้นพันธุ์ที่อยู่ในถุงเพาะชำเป็นเวลานานจะทำให้รากขดงอ ถ้ามีการเปลี่ยนถุงหลายครั้งก็จะเกิดการขดงอของรากหลายชั้น เมื่อเอาไปปลูกก็จะแคระแกร็นและระบบรากที่ขดงอทับซ้อนกันจะทำให้เกิดเป็นโรครากเน่าโคนเน่าจากเชื้อไฟทอปธอราได้ง่าย แต่อย่างไรก็ตามเราสามารถแก้ปัญหารากขดงอของต้นพันธุ์ทุเรียนก่อนปลูกได้ 2 วิธีคือ
การปลูกแบบตัดราก ใช้มีดกรีดถุงเพาะชำออกแล้วใช้กรรไกรตัดรากที่ขดงอก้นถุงและที่พันอยู่รอบ ๆ ออก จากนั้นตัดแต่งกิ่งและใบออกให้มีความสมดุลกับราก (Root-shoot ratio)วางลงในหลุมปลูกที่เตรียมไว้แล้ว พรางแสงและรดน้ำอย่างสม่ำเสมอ
การปลูกแบบจัดราก ใช้มีดกรีดถุงเพาะชำออกแล้วใช้กรรไกรตัดรากที่ขดงอก้นถุงออกเช่นเดียวกันส่วนรากที่ขดพันอยู่โดยรอบเราจะไม่ตัดออก แต่จะใช้วิธีค่อยดึงออกมาทีละเส้นจัดวางตามทิศทางที่เหมาะสม ค่อย ๆ กลบดินเป็นชั้นไป ทำแบบปราณีต พรางแสงและรดน้ำสม่ำเสมอ
อย่างไรก็ตามควรเลือกต้นพันธุ์ที่มีระบบราก ไม่ขดงอจะดีที่สุด ต้นทุเรียนจะโตเร็วแข็งแรงและมีความสม่ำเสมอกันทั้งสวน
ต่อไป คือ การเลือกพันธุ์ทุเรียน
ทุเรียนพันธุ์ดี คือ พันธุ์ทุเรียนที่มีลักษณะดีเด่น เป็นที่ยอมรับ โดยทั่วไปของผู้บริโภค ทุเรียนพันธุ์ดีจะมีการเจริญเติบโตเร็ว ต้านทานโรคและแมลงโดยเฉพาะโรครากเน่าโคนเน่า ออกผลเร็ว-สุกแก่เร็ว ติดผลดี ทุเรียนพันธุ์ดียังมีคุณภาพผลผลิตที่ดีด้วย โดยมีเนื้อหนาเมล็ดลีบ สีเข้มกลิ่นอ่อน รสชาติดี ไม่ขม สุกแล้วเก็บได้นาน สามารถรับประทานได้หลายวัย
ทุเรียนพันธุ์ดีทางการค้า
ทุเรียนพันธุ์ดีที่นิยมปลูกและบริโภคในประเทศไทย มีทั้งหมด 6 พันธุ์ ได้แก่ ทุเรียนหมอนทอง ทุเรียนกระดุม ทุเรียนชะนี ทุเรียนก้านยาว ทุเรียนพวงมณี และทุเรียนเม็ดในยายปราง ซึ่งมีลักษณะและจุดเด่นของแต่ละพันธุ์ทุเรียน ดังต่อไปนี้
1.ทุเรียนพันธุ์หมอนทอง ทุเรียนหมอนทองจัดเป็นทุเรียนพันธุ์หนักปานกลาง เจริญเติบโตเร็ว โครงสร้างต้นทุเรียนแข็งแรง ลำต้นอวบใหญ่ ทรงพุ่มสวยเป็นทรงสามเหลี่ยม ใบใหญ่ทรงกระบอกยาว สีเขียวเข้ม
การตกผลของทุเรียนหมอนทอง (เริ่มให้ผลครั้งแรก) ต้นทุเรียนจะออกผลหลังปลูกไปแล้วประมาณ 5 ปี ติดผลดก แต่ร่วงง่าย กระจายการติดผลได้โดยการตัดแต่งผลทุเรียนทำให้ได้ผลสวย เหมาะสำหรับการส่งออก
คุณภาพทุเรียน ผลทรงกลมกระบอกยาว ขนาด กว้างประมาณ 25 เซนติเมตร ยาว 30 เซนติเมตร ผิวสีเขียว หรือเหลืองอมน้ำตาล ก้นผลเรียวแหลมเป็นติ่งแบบก้นหอย เปลือกบาง ฐานหนามใหญ่ หนามเล็กตรง ปลายแหลม ผลขนาดใหญ่ 2.0-5.0 กิโลกรัม
จุดเด่น เนื้อหนา สีเหลืองอ่อน ละเอียดปานกลาง เมล็ดเล็กลีบ ส่วนใหญ่มีรสชาติหวานมันแหลม มีกลิ่นอ่อน ความหวาน สามารถรับประทานหลายวัยที่ความสุกแก่ 70-100% แต่ความอร่อยมากควรเป็น 85-90% ลักษณะพิเศษ สามารถนำไปแปรรูป เช่น ทุเรียนทอด ทุเรียนเชื่อม ทุเรียนชิป เป็นต้น
การตลาด ทุเรียนหมอนทองถือเป็นทุเรียนพันธุ์ที่ยอมรับของผู้บริโภคทั้งภายในและต่างประเทศ จัดเป็นทุเรียนพันธุ์ยอดนิยม ของไทยและเอเซียนที่ปลูกเป็นการค้า
2.ทุเรียนพันธุ์กระดุม ทุเรียนกระดุมเป็นทุเรียนพันธุ์เบา เจริญเติบโตเร็ว โครงสร้างต้นทุเรียนแข็งแรง ลำต้นอวบใหญ่ ทรงพุ่มกลม ใบใหญ่กลมมน
การตกผลของทุเรียนกระดุม (เริ่มให้ผลครั้งแรก) ต้นทุเรียนออกผลหลังปลูกไปแล้วประมาณ 4-5 ปี ติดผลดก กระจายการติดผลได้โดยการตัดแต่งผลทุเรียนทำให้ได้ผลสวย เหมาะสำหรับการส่งออก
คุณภาพทุเรียน ผลขนาดกลาง ทรงกลมแป้น ส่วนหัวและก้นป้าน พูใหญ่เด่นชัดเรียงตัวเป็นระเบียบ เปลือกบาง สีเขียว ฐานหนามเล็ก หนามเล็กตรง ปลายแหลม ขนาดผล กว้างประมาณ 23 เซนติเมตร ยาว 25 เซนติเมตร น้ำหนักผลตั้งแต่ 1.0-3.0 กิโลกรัม ผิว สีเขียว เหมาะสำหรับการส่งออกเพราะสุกแก่เร็ว
จุดเด่น ทรงผลสวย เนื้อหนาปานกลาง สีเหลืองเข้ม ละเอียดเนียน เมล็ดโตส่วนใหญ่ รสชาติ หวานแหลม กลิ่นหอม รสหวานแหลม สามารถรับประทาน ได้อร่อยมากควรเป็น 85-90% สุกแก่เร็วประมาณ 90 วัน ก่อนพันธุ์อื่น ช่วงต้นฤดูกาล
-การตลาด ทุเรียนกระดุมถือเป็นทุเรียนพันธุ์ที่ยอมรับของผู้บริโภคชาวต่างประเทศ จัดเป็นพันธุ์เพื่อการส่งออกของไทย
3.ทุเรียนพันธุ์ชะนี ทุเรียนชะนีจัดเป็นทุเรียนพันธุ์หนักปานกลาง เจริญเติบโตเร็วปานกลาง โครงสร้างต้นทุเรียนแข็งแรง ลำต้นอวบใหญ่ ทรงพุ่มกลม ใบกลมเรียวมน ใหญ่ปานกลาง
-การตกผลของทุเรียนชะนี (เริ่มให้ผลครั้งแรก) ออกผลหลังปลูกไปแล้วประมาณ 5 ปี ติดผลดก แต่ร่วงง่าย ต้องตัดแต่งผลทุเรียนทำให้ได้ผลสวย เหมาะสำหรับการส่งออก และบริโภคภายในประเทศ
คุณภาพทุเรียน ผลขนาดใหญ่ปานกลาง ทรงกลมยาวรี ส่วนหัวรีสอบเข้า ก้นผลป้าน เปลือกบาง ฐานหนามใหญ่ หนามใหญ่ตรง ปลายหนามแหลม พูใหญ่เด่น อาจมีพูแป้ว ผิวสีเขียว หรือเหลืองอมน้ำตาล ขนาดผลกว้างประมาณ 24 เซนติเมตร ยาว 28 เซนติเมตร น้ำหนักตั้งแต่ 2.0 -5.0 กิโลกรัม
จุดเด่น เนื้อหนาปานกลาง สีเหลืองเข้ม ละเอียดเนียน เมล็ดโตปานกลางปนเมล็ดลีบ รสชาติ หวานแหลมมีมันครีม กลิ่นหอม สามารถรับประทานที่มีความอร่อยมากควรเป็น 85-90%
การตลาด ทุเรียนชะนีถือเป็นทุเรียนพันธุ์ที่ยอมรับของผู้บริโภคชาวไทยและชาวต่างประเทศ จัดเป็นพันธุ์เพื่อการส่งออกของไทยอีกพันธุ์หนึ่ง
4.ทุเรียนพันธุ์ก้านยาว ทุเรียนก้านยาวจัดเป็นทุเรียนพันธุ์หนัก เจริญเติบโตค่อนข้างช้า โครงสร้างต้นทุเรียนแข็งแรง ลำต้นอวบใหญ่ ทรงพุ่มสวย เป็นทรงกลม โครงสร้างเลื้อย ชอบทิ้งกิ่ง ใบใหญ่ทรงกระบอกยาว ฐานใบใกล้ก้านสอบเข้าปลายใบปล่องออก สีเขียวเข้ม
-การตกผลของทุเรียนก้านยาว (เริ่มให้ผลครั้งแรก) ออกผลหลังปลูกไปแล้วประมาณ 5-7 ปี ดอกไม่ดก แต่ติดผลดี ไม่ค่อยร่วง ผลกระจายตัวดี ตัดแต่งผลทุเรียนทำให้ได้ผลสวย เหมาะสำหรับการบริโภคภายในและการส่งออก
-คุณภาพทุเรียน ผลทรงกลมพูไม่เด่น หนามใหญ่ยาวแหลม ก้นสอบเข้าคล้ายผลลิ้นจี่ ผลขนาดใหญ่ ผิว สีเขียวเข้ม แก่จัดมีนวล กว้างประมาณ 20 เซนติเมตร ยาว 25 เซนติเมตร น้ำหนักตั้งแต่ 1.5-4.0 กิโลกรัม
-จุดเด่น มีก้านยาว รูปทรงกลมโดดเด่น เนื้อ ละเอียดมาก แห้งไม่มีเส้นใย สีเหลืองอ่อน เมล็ดค่อนข้างโต มีโอกาสพบเมล็ดรีบค่อนข้างน้อย รสชาติ หวานมันแหลม กลิ่นหอมนวลอ่อนๆเฉพาะตัว รสชาติที่อร่อยมากควรเป็นความสุกแก่ 85-90% ถือเป็นสุดยอดของทุเรียนพันธุ์ไทย
-การตลาด ทุเรียนก้านยาวถือเป็นทุเรียนพันธุ์ที่ยอมรับของผู้บริโภคชาวไทยและชาวต่างประเทศ เป็นพันธุ์เพื่อการส่งออกของไทยอีกพันธุ์หนึ่งที่มีราคาสูง
5.ทุเรียนพันธุ์พวงมณี ทุเรียนพวงมณีจัดเป็นทุเรียนพันธุ์เบาปานกลาง เจริญเติบโตเร็วปานกลาง โครงสร้างต้นทุเรียนแข็งแรง ลำต้นอวบใหญ่ ทรงพุ่มสวย สูงใหญ่เป็นทรงสามเหลี่ยม ใบเล็กกลมเรียวมน สีเขียว ท้องใบสีน้ำตาล
การตกผลของทุเรียนพวงมณี (เริ่มให้ผลครั้งแรก) ออกผลหลังปลูกไปแล้วประมาณ 4-5 ปี ติดผลดก ไม่ค่อยร่วง การตัดแต่งผลทุเรียนทำให้ได้ผลสวย เหมาะสำหรับการส่งออก
คุณภาพทุเรียน ผลทรงกลมรีคล้ายลูกรักบี้ พูไม่เด่น หนามแหลม ก้านยาวปลานกลาง ผิว สีเขียวเข้ม แก่จัดมีนวล คล้ายก้านยาว ขนาดผลกว้างประมาณ 15 เซนติเมตร ยาว 18 เซนติเมตร น้ำหนักตั้งแต่ 1.0-3.0 กิโลกรัม
จุดเด่น เนื้อละเอียดเนียนมาก สีเหลืองเข้มอมส้ม เมล็ดค่อนข้างโต มีโอกาสพบเมล็ดลีบค่อนข้างน้อย รสชาติหวานแหลมมันไม่ขม กลิ่นหอมฉุนเฉพาะตัว มีรสชาติที่อร่อยมาก ควรเป็นความสุกแก่ 85-90% เป็นทุเรียนผลเล็กเหมาะรับประทานคนเดียว
การตลาด ทุเรียนพวงมณีถือเป็นทุเรียนพันธุ์ที่ยอมรับของผู้บริโภคชาวไทยและชาวต่างประเทศ เป็นพันธุ์เพื่อการส่งออกของไทยอีกพันธุ์หนึ่งที่มีความต้องการมากและราคาค่อนข้างสูง
6.ทุเรียนพันธุ์เม็ดในยายปราง (พานพระศรี นกกระจิบ เม็ดในตานาค เม็ดในกระดุม) ทุเรียนเม็ดในยายปรางจัดเป็นทุเรียนพันธุ์เบา เจริญเติบโตเร็ว โครงสร้างแข็งแรง ทรงพุ่มโปร่งสูง ใบใหญ่กลมมน สีเขียวเข้ม
การตกผลของทุเรียนเม็ดในยายปราง (เริ่มให้ผลครั้งแรก) ออกผลหลังปลูกไปแล้วประมาณ 4 ปี ติดผลดก ไม่ค่อยร่วง การตัดแต่งผลทุเรียนทำให้ได้ผลสวย
คุณภาพผล ผลทรงกลมก้นป้านส่วนหัวรีคล้ายทรงเต้าปูน พูเด่นเรียงตัวเป็นตัว เป็นสัดส่วนกันคล้ายกลีบฟักทอง หนามเล็กแหลม ก้านเล็กยาวปานกลาง ผิว สีเขียวสด ขนาดผลกว้างประมาณ 16 เซนติเมตร ยาว 17 เซนติเมตร น้ำหนักตั้งแต่ 1.0-3.0 กิโลกรัม
จุดเด่น เนื้อ สีเหลืองเข้ม ละเอียดเนียนมาก รสชาติมันหวานไม่ขม กลิ่นหอมฉุนเฉพาะตัว เมล็ดลีบ มีอาจพบเม็ดโตบ้าง รสชาติที่อร่อยมากควรเป็นความสุกแก่ 85-90% ทุเรียนเม็ดในยายปรางเป็นทุเรียนผลเล็กเหมาะรับประทานคนเดียว
การตลาด ทุเรียนเม็ดในยายปรางเป็นที่ยอมรับของผู้บริโภคชาวไทยและชาวต่างประเทศ เป็นพันธุ์เพื่อการส่งออกของไทยอีกพันธุ์หนึ่งที่มีความต้องการมากและราคาสูง
