เมื่อวานผมคุยกับลุงคำมีเรื่องประกาศ การผลิตพืชโดยปลอดการเผา วันนี้ลุงถามผมอีกข้อที่สำคัญที่สุด “พี่เล็ก…ผมทำตามประกาศแล้ว ผมได้อะไรจริง ๆ บ้างครับ?”
ผมเลยตอบแบบ “ไม่อ้อมค้อม” เพื่อให้ลุงเข้าใจแบบชัดเจนที่สุด และเกษตรกรทุกคนควรรู้ว่า
ประกาศไม่ได้มีไว้ให้ทำตามเฉย ๆ แต่มันให้ประโยชน์ด้วย
นี่คือ “10 ข้อได้เปรียบ” ของคนที่ทำตามประกาศ แบบเข้าใจง่ายที่สุด 
1. ผ่านการรับรองง่ายขึ้นแบบเห็นผลทันที
เพราะประกาศนี้คือ “เกณฑ์ที่เจ้าหน้าที่ใช้ตรวจแปลง”
ทำถูกทุกข้อ → ผ่าน
ทำไม่ครบ → ตก
เกษตรกรที่รู้ก่อน ทำถูกก่อน = ได้เปรียบทุกด้าน
2. เข้าร่วมโครงการรัฐได้มากขึ้น หลายโครงการกำลังหันมาใช้เกณฑ์
• ปลอดการเผา
• ตรวจย้อนกลับได้
• บันทึกข้อมูลแปลง
ใครทำได้ก่อน → ได้สิทธิ์ก่อน
ใครไม่ทำ → พลาดตั้งแต่ต้นทาง
3. ต้นทุนลดลงในระยะยาว เพราะเศษพืชที่เคยเผา กลายเป็น
• ปุ๋ย
• อินทรียวัตถุ
• คลุมดิน
• ลดค่าสารเคมี
• ลดการสูญเสียความชื้น
“ของเดิมคือเผาทิ้ง ของใหม่คือได้ปุ๋ยฟรี”
4. ดินดีขึ้น ผลผลิตดีขึ้น เศษพืชที่ไถกลบหรือย่อยสลายทำให้
• ดินร่วน
• อุ้มน้ำ
• รากเดินดี
• ผลผลิตสม่ำเสมอขึ้น
5. ตลาดเชื่อถือมากขึ้น เพราะประกาศกำหนดให้
• มีหลักฐาน
• มีพิกัด
• มีวิธีจัดการเศษพืชตามมาตรฐาน
ผู้ซื้อถามเมื่อไหร่ — ตอบได้ทันที
นี่คือ “เครื่องมือสร้างความน่าเชื่อถือ”
6. มีโอกาสเข้าตลาดพรีเมียม ตลาดใหม่ ๆ เช่น
• ตลาดรักษ์โลก
• ตลาดที่สนใจข้อมูลการผลิต
• ตลาดส่งออกบางประเภท
จะถามว่า“แปลงเผาไหม? จัดการเศษพืชยังไง?”
คนที่ทำตามประกาศ = พร้อมเข้าสู่ตลาดนั้นทันที
7. ลดความเสี่ยงเรื่องไฟลาม พื้นที่เสียหาย ปัญหาไฟลามไม่ใช่เรื่องเล็ก เกษตรกรเสียหายทุกปี
ประกาศนี้ทำให้แปลง ปลอดภัย และลดความเสี่ยงลงแบบชัดเจน
8. มีข้อมูลแปลงที่เป็นระบบและตรวจสอบได้ การทำตามประกาศ ทำให้แปลงมี “ตัวตนในระบบ”
เช่น
• พิกัด
• แผนที่
• หลักฐาน
• บันทึก
นี่คือประตูสู่การสนับสนุนหลายอย่าง ทั้งจากรัฐและเอกชนในอนาคต
9. เป็นเกษตรกรมืออาชีพในสายตาคนอื่น การทำตามมาตรฐาน =
• มีระบบ
• มีหลักฐาน
• มีขั้นตอน
• ตรวจสอบได้
นี่คือคุณสมบัติของเกษตรกรยุคใหม่ ที่ตลาดต้องการที่สุด
10. ความภูมิใจ…ที่เงินซื้อไม่ได้ ลุงคำมีพูดกับผมเบา ๆ ว่า “พี่เล็ก…ผมอาจเป็นแค่ชาวนา แต่ผมช่วยให้ฟ้านี้มีควันน้อยลงนะ” นี่แหละครับ ความภูมิใจของคนตัวเล็ก ๆ ที่ช่วยให้โลกเบาลง ด้วยสองมือที่ทำตามประกาศอย่างถูกวิธี และนี่คือ “ของขวัญที่ไม่มีราคา” สำหรับคนที่ตั้งใจทำจริง
ทำตามประกาศ = ผ่านง่ายกว่า ได้สิทธิมากกว่า ดินดีขึ้น ต้นทุนลดลง ตลาดเชื่อถือและยังเป็นคนที่ช่วยรักษ์โลกด้วย
นี่คือเหตุผลที่ทำให้เกษตรกรจำนวนมาก เริ่มทำตามประกาศโดยไม่ลังเล
