เห็ดเป๋าฮื้อ (Abalone mushroom) เป็นเห็ดเศรษฐกิจที่มีผู้บริโภคนิยมและความต้องการในตลาดสูง เนื่องจากเนื้อเห็ดของเห็ดเป๋าฮื้อมีเนื้อที่หนา แน่นนุ่ม รสชาติอร่อย เมื่อนำไปปรุงรสอาหารจานไหนก็ยิ่งช่วยเพิ่มอรรถรสในอาหารเมนูดังกล่าวให้อร่อยมากยิ่งขึ้น เห็ดเป๋าฮื้อจึงเป็นวัตถุดิบของอาหารเมนูรสเด็ดหลากหลายเมนูในภัตตาคารร้านอาหารต่างๆอีกด้วย นอกจากรสชาติจะดีแล้ว เห็ดเป๋าฮื้อยังมีประโยชน์มากมายให้คุณค่าสารอาหารที่ดีเยี่ยมต่อร่างกาย
เห็ดเป๋าฮื้อ ที่นิยมเพาะกันส่วนใหญ่จะมี 4 สายพันธุ์หลักๆ พันธุ์แรก คือ เห็ดเป๋าฮื้อดำ เป็นเห็ดเป๋าฮื้อที่สามารถเจริญเติบโตได้ดีในสภาพอากาศที่มีอุณหภูมิ 24-28 องศาเซลเซียส มีลักษณะดอกเห็ดสีน้ำตาลไปจนถึงสีดำ เห็ดพันธุ์นี้จะนิยมนำไปแปรรูปเป็นเห็ดกระป๋อง ส่วนเห็ดสายพันธุ์อื่น ได้แก่ เห็ดเป๋าฮื้อญี่ปุ่น จะเพาะได้ดีในอากาศที่มีอุณหภูมิต่ำ เพียงแค่ 15-22 องศาเซลเซียส และ เห็ดเป๋าฮื้อสีเหลือง เป็นเห็ดพันธุ์ซึ่งทนต่ออุณหภูมิสูงได้ดีและยังมีพันธุ์อินเดีย ซึ่งมีลักษณะสีเทาอมดำ สามารถทนต่อสภาพอากาศร้อนได้ดีเช่นกัน โดยเพาะได้ในอุณหภูมิ 16-24 องศาเซลเซียส แถมยังให้ผลผลิตเยอะอีกด้วย
เห็ดเป๋าฮื้อ เป็นเห็ดที่สามารถเพาะพันธุ์ได้จากเชื้อเห็ด โดยจะต้องผ่านกรรมวิธีการดูแลการเพาะเชื้ออย่างถูกวิธี เห็ดเป๋าฮื้อถึงจะสามารถให้ผลผลิตได้ดีและสามารถเจริญเติบโตจนเก็บผลผลิตจำหน่ายได้ แม้ต้นทุนการเพาะเห็ดเป๋าฮื้อจะมีต้นทุนสูง แต่ราคาในการรับซื้อตามท้องตลาดก็มีราคาสูงเช่นกัน การเพาะเห็ดเป๋าฮื้อนั้นสามารถเพาะได้ในวัสดุธรรมชาติหลายแบบ แต่ที่นิยมส่วนใหญ่จะเป็นการเพาะเห็ดเป๋าฮื้อในฟางข้าว
วิธีการทำก้อนเชื้อจากฟางข้าวเพื่อนำไปเพาะเห็ดเป๋าฮื้อ เริ่มแรก ให้นำฟางข้าวยาว 2-3 นิ้ว ประมาณ 100 กิโลกรัม มาสับฟางข้าวที่นำมาใช้จะเป็นฟางข้าวแห้งไม่เปียกน้ำ ไม่มีเชื้อรา โรค หรือ แมลงต่างๆ รบกวน เมื่อสับแล้วนำไปแช่ในน้ำสะอาดให้ชุ่ม จากนั้นนำมาตากให้พอหมาดๆ พอสะเด็ดน้ำนำมากองเป็นภูเขาสูงแล้วคลุมด้วยพลาสติก ทำการหมักทิ้งไว้เป็นเวลา 3 วัน จากนั้นก็รดน้ำรอบกองฟางให้ชุ่มอีกรอบ และพลิกกองฟาง ใส่ปูนขาวประมาณ 0.5-1 กิโลกรัมลงไปให้ทั่วทำการคลุกเคล้าให้เข้ากันอีกรอบ และหมักไว้เป็นเวลา 3 วันอีกครั้ง เมื่อครบเวลาดังกล่าวให้เปิดกองฟางไว้ให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก ทิ้งไว้ 1 วัน ให้เตรียมถุงพลาสติก นำฟางข้าวผสมรำข้าว และใส่ในถุงพลาสติกที่เตรียมไว้ โดยให้แต่ละถุงมีขนาดประมาณ 8 ขีด ถึง 1 กก. จากนั้นก็อัดก้อนดังกล่าว แล้วอุดด้วยสำลีก่อนที่จะปิดด้วยกระดาษและมัดด้วยยาง เพื่อป้องกันไม่ให้แมลงรวมทั้งเชื้อจุลลินทรีย์ชนิดอื่นเข้าไปได้ นำไปนึ่งประมาณ 3-4 ชั่วโมง และนำหัวเชื้อที่เพาะในเมล็ดข้าวฟ่างเขี่ยลงในก้อนเชื้อที่ตั้งไว้จนเย็นแล้ว เมื่อถ่ายเชื้อเรียบร้อยแล้วก็นำไปบ่ม บ่มทิ้งไว้จนสังเกตว่าเชื้อเจริญเติบโตเป็นเส้นใยเห็ดเต็มถุง ก็เปิดหน้าถุงออก ฉีดพ่นน้ำเพื่อเพิ่มความชื้นประมาณวันละ 2-3 รอบ ใช้เวลาไม่นานประมาณ 1 อาทิตย์ก็ได้เห็ดพร้อมเก็บเพื่อบริโภคหรือส่งจำหน่ายได้แล้ว
คุณค่าทางโภชนาการและประโยชน์
ตามข้อมูลจากมหาวิทยาลัยแม่โจ้ คุณค่าทางโภชนาการของเห็ดเป๋าฮื้อ 100 กรัม ให้พลังงาน 34 กิโลแคลอรี และมีสารอาหารต่างๆ ดังนี้:
- โปรตีน: 1.6 กรัม
- ไขมัน: 0.4 กรัม
- คาร์โบไฮเดรต: 1.0 กรัม
- แคลเซียม: 3 มิลลิกรัม
- ฟอสฟอรัส: 78 มิลลิกรัม
- เหล็ก: 1.1 มิลลิกรัม
- วิตามินบี 3: 2.8 มิลลิกรัม
- วิตามินซี: 11 มิลลิกรัม
นอกจากนี้ สรรพคุณทางยาของเห็ดเป๋าฮื้อยังรวมถึงการช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน ลดระดับน้ำตาลในเลือด ปรับความดันโลหิต และมีคุณสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรีย
เมนูยอดนิยม
เห็ดเป๋าฮื้อสามารถนำไปประกอบอาหารได้หลากหลายเมนู:
- เห็ดเป๋าฮื้อผัดน้ำมันหอย: เมนูคลาสสิกที่ทำง่ายและได้รับความนิยม
- เห็ดเป๋าฮื้อน้ำแดง: เมนูแบบโต๊ะจีนที่มักใช้ก้านเห็ดเป๋าฮื้อเนื้อหนา ราดด้วยน้ำซอสรสกลมกล่อม
- เห็ดเป๋าฮื้อย่าง/ทอด: สามารถนำไปย่างหรือทอดและทานคู่กับน้ำจิ้มซีฟู้ดหรือน้ำจิ้มอื่นๆ
- แกงเห็ด: เป็นส่วนผสมที่ดีในแกงเห็ดรวมต่างๆ
เคล็ดลับการเก็บรักษา
เพื่อรักษาความสดใหม่ของเห็ดเป๋าฮื้อ ควรเก็บโดยไม่ต้องล้างน้ำก่อน:
- ห่อด้วยกระดาษ: ใช้กระดาษหนังสือพิมพ์หรือกระดาษอเนกประสงค์ห่อเห็ดหลายๆ ชั้นเพื่อดูดซับความชื้น
- ใส่ถุงซิปล็อก: นำเห็ดที่ห่อแล้วใส่ในถุงซิปล็อกที่เจาะรูเล็กน้อยเพื่อให้อากาศถ่ายเท
- เก็บในตู้เย็น: เก็บในช่องแช่เย็นธรรมดา จะช่วยยืดอายุเห็ดได้นานขึ้นประมาณ 2-3 วัน
หากต้องการเก็บไว้นานขึ้น สามารถต้มหรือนึ่งเห็ดให้สุกก่อน แล้วผึ่งให้แห้งและเก็บในภาชนะปิดสนิทในตู้เย็น
