“กุ้งฝอยน้ำจืด” เป็นสัตว์น้ำในสกุลเดียวกับ “กุ้งก้ามกราม” กุ้งทั้งสองชนิดที่มีขนาดเท่ากันผู้ที่ไม่คุ้นเคยอาจแยกชนิดไม่ได้ในแหล่งน้ำจืดสามารถพบกุ้งฝอยได้ตลอดฤดูกาล เนื่องจากกุ้งฝอยอายุประมาณ 15 วัน สามารถขยายพันธุ์ได้ การเสื่อมโทรมตามสภาพธรรมชาติและ กิจกรรมของมนุษย์ในการดำรงชีพที่ไม่คำนึงถึงนิเวศวิทยาแหล่งน้ำหรือแหล่งเพาะขยายพันธุ์สัตว์น้ำในแหล่งน้ำธรรมชาติ ทำให้ทั้งชนิดและปริมาณกุ้งฝอยนี้จืดลดลงอย่างรวดเร็ว
มีรายงานการวิจัยการจำแนกชนิดกุ้งนำจืดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือพบกุ้งสกุล Macrobrachium จำนวน 14 ชนิด (จตามาศ. 2552) ซึ่งกุ้งฝอยน้ำจืด Macrobrachium Lanchesteri (De Man, 1911) พบได้ในจังหวัดบุรีรัมย์เช่นกัน
กุ้งจ่อมประโคนชัย เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการถนอมอาหารสัตว์น้ำ โดยนำทรัพยากรท้องถิ่นร่วมกับการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม สร้างอาชีพ สร้างรายได้ และสร้างมูลค่าเพิ่มผลผลิตและผลิตภัณฑ์ประมงให้กับชุมชน จากเดิมนั้นใช้ปลารากกล้วยเป็นวัตถุดิบหลักในการทำปลาจ่อม ต่อมาปลารากกล้วยหาได้ยาก จึงมีผู้คิดค้นประยุกต์ใช้กุ้งฝอยน้ำจืดและใช้น้ำปลาแทนเกลือทำให้ได้รสชาติเป็นที่พึงพอใจของผู้บริโภคได้การรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช. 147) สามารถผลิตจำหน่ายเป็นสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) ของจังหวัดบุรีรัมย์ สร้างรายได้ปีละหลายล้านบาท
จากความต้องการสินค้าของผู้บริโภคสูงขึ้น ทำให้วัตถุดิบหลักคือกุ้งฝอยน้ำจืดมีปริมาณไม่เพียงพอ มีการนำเข้าจากต่างจังหวัดและต่างประเทศ (กัมพูชา) ดังนั้นเพื่อเป็นการส่งเสริมการตลาด การประชาสัมพันธ์สินค้า การกระตุ้นให้มีการวิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงและบริหารจัดการกุ้งฝอยน้ำจืดและกรมประมงมีนโยบายดำรงความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity)
จังหวัดบรีรัมย์ได้ประกาศให้ “กุ้งฝอยน้ำจืด Macrobrachium lanchesteri” เป็นสัตว์น้ำประจำจังหวัดบุรีรัมย์เมื่อวันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2558
ที่มา คู่มือสัตว์น้ำประจำจังหวัด กองตรวจราชการ กรมประมง
