นายอนุชา บูรพชัยศรี รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีฝ่ายการเมือง ปฏิบัติหน้าที่โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เผยถึงสถานการณ์การส่งออกข้าวไทยและสถานการณ์ข้าวไทย ณ เดือน ส.ค. 65 โดยคณะกรรมการนโยบายและบริหารข้าวแห่งชาติ ได้รายงานปริมาณการส่งออกข้าวไทยเทียบกับประเทศผู้ส่งออกสำคัญ (อ้างอิงข้อมูลจากกรมศุลกากรและใบอนุญาตส่งออกข้าว) ว่า ในปี 2565 (ม.ค.- ส.ค.) อินเดียส่งออกข้าวได้มากเป็นอันดับ 1 ของโลก ประมาณ 11.23 ล้านตัน รองลงมาได้แก่ ไทย 4.75 ล้านตันเวียดนาม 4.25 ล้านตัน ปากีสถาน 2.47 ล้านตัน และสหรัฐฯ 1.49 ล้านตันตามลำดับ
ทั้งนี้ เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปี 64 (ม.ค.-ส.ค.) ในปี 65 ไทย มีปริมาณการส่งออกข้าวเพิ่มขึ้นจาก 3.10 ล้านตัน เป็น 4.75 ล้านตัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 53.23 โดยมีปัจจัยบวกจากค่าเงินบาทที่อยู่ในระดับอ่อนค่า เมื่อเทียบกับค่าเงินเหรียญสหรัฐฯ ทำให้ราคาข้าวไทยอยู่ในระดับที่แข่งขันได้ มีราคาใกล้เคียงกับประเทศคู่แข่งที่สำคัญ เช่น เวียดนาม เมียนมา ผู้นำเข้าข้าวจึงให้ความสนใจนำเข้าข้าวไทยเพิ่มขึ้น อีกทั้งการส่งออกข้าวของไทยไปยังกลุ่มประเทศผู้นำเข้าในภูมิภาคตะวันออกกลางโดยเฉพาะอิรัก ยังมีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างมากเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน นอกจากนี้ การส่งออกข้าวไทยในช่วงที่ผ่านมานั้น เนื่องจากสถานการณ์ความขัดแย้งระหว่างรัสเซีย-ยูเครน ทำให้มีการนำเข้าข้าวไทยไปใช้ทดแทนข้าวสาลีและข้าวโพดในอุตสาหกรรมผลิตอาหารสัตว์เพิ่มขึ้นด้วย
นายอนุชากล่าวถึง การส่งออกข้าวของไทย จำแนกตามชนิดข้าวในช่วง ม.ค.-ก.ค. 65 ไทยมีปริมาณการส่งออกข้าวรวม 4.09 ล้านตัน โดยส่งออกข้าวขาวเป็นอันดับหนึ่ง จำนวน 1.93 ล้านตัน คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 47.19 ของปริมาณการส่งออกข้าวไทยทั้งหมด รองลงมา ได้แก่ ข้าวหอมมะลิไทย 0.98 ล้านตัน(23.96%) ข้าวนึ่ง 0.70 ล้านตัน (17.11%) ข้าวหอมไทย 0.28 ล้านตัน (6.85%) ข้าวเหนียว 0.16 ล้านตัน(3.91%) และข้าวกล้อง 0.03 ล้านตัน (0.73%) ตามลำดับ
โดยประเทศที่นำเข้าข้าวที่สำคัญ ‘ข้าวขาว’ ได้แก่ อิรัก จีน ญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ โมซัมบิก อังโกลา มาเลเซียแคเมอรูน สหรัฐฯ สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ส่วนประเภท ‘ข้าวหอมมะลิไทย’ ได้แก่ สหรัฐ เซเนกัล ฮ่องกง จีนแคนาดา สิงคโปร์ โกตดิวัวร์ เยเมน สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ฝรั่งเศส ส่วนตลาดส่งออกข้าวที่สำคัญของไทยแบ่งตามภูมิภาค ปี 2565 (ม.ค.-ก.ค.) อันดับหนึ่ง คือ ภูมิภาคแอฟริกา คิดเป็นสัดส่วน 29.83% ของปริมาณการส่งออกข้าวไทยทั้งหมด รองลงมาได้แก่ ตะวันออกกลาง 26.89% เอเชีย 23.23% อเมริกา12.96% ยุโรป 4.40% และโอเชียเนีย 2.69% ตามลำดับ
นายอนุชา กล่าวต่อไปถึงแนวโน้มสถานการณ์การส่งออกข้าวไทย ว่า เมื่อวันที่ 8 ส.ค. ที่ผ่านมา กระทรวงพาณิชย์โดยกรมการค้าต่างประเทศ ได้หารือและเห็นชอบร่วมกับสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย ให้ปรับเพิ่มเป้าหมายการส่งออกข้าวไทยปี 2565 จากเดิมที่กำหนดไว้ปริมาณ 7 ล้านตัน เป็น 7.5 ล้านตัน ซึ่งหากการส่งออกข้าวไทยเป็นไปตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ จะทำให้ไทยสามารถส่งออกข้าวได้เพิ่มขึ้นร้อยละ 19.05 จากปีก่อน โดยในช่วง 7 เดือนแรกของปี 2565 (ม.ค.-ก.ค.) ไทยส่งออกข้าวได้ปริมาณ 4.09 ล้านตัน เพิ่มขึ้นร้อยละ 53.76 จากช่วงเดียวกันของปีก่อนแล้ว ทำให้การส่งออกข้าวไทยในปี 2565 มีแนวโน้มที่จะเป็นไปตามเป้าหมายที่ตั้งไว้
โดยมีปัจจัยสนับสนุน อาทิ ปริมาณน้ำฝนและน้ำในอ่างเก็บน้ำมีเพียงพอต่อการเพาะปลูกทำให้มีผลผลิตมาก ราคาข้าวไทยอยู่ในระดับที่แข่งขันได้ ค่าเงินบาทต่อเหรียญสหรัฐฯ อยู่ในระดับที่อ่อนค่า การฟื้นตัวของตลาดอิรักต่อการส่งออกข้าวไทย ทำให้ไทยส่งออกข้าวไปยังอิรักได้เพิ่มขึ้นอย่างมาก เฉลี่ยมากกว่า100,000 ตันต่อเดือน และทำให้อิรักกลายมาเป็นตลาดผู้นำเข้าข้าวอันดับที่ 1 ของไทย และมีการนำเข้าข้าวเพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหารภายในประเทศเพิ่มขึ้น
“นอกจากนี้ สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ คาดการณ์สถานการณ์การเพาะปลูกข้าวไทย ปี 2565/66 รอบที่ 1 มีพื้นที่เพาะปลูกข้าว 62.84 ล้านไร่ เพิ่มขึ้นจากปีก่อน 0.02 ล้านไร่พื้นที่เก็บเกี่ยว 60.58 ล้านไร่ เพิ่มขึ้นจากปีก่อน 0.73 ล้านไร่ และผลผลิต 26.92 ล้านตันข้าวเปลือก เพิ่มขึ้นจากปีก่อน 0.55 ล้านตันข้าวเปลือก เนื่องจากมีปริมาณน้ำฝนเพียงพอต่อการเพาะปลูก ประกอบกับราคาข้าวเปลือกยังคงอยู่ในเกณฑ์ดี จึงเป็นแรงจูงใจให้เกษตรกรเพาะปลูกข้าวอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้อุตสาหกรรมข้าวไทยมีโอกาสและปัจจัยที่จะช่วยสนับสนุนให้เติบโต ทั้งด้วยสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ที่เริ่มคลี่คลาย ความเชื่อมั่นต่อมาตรฐานของข้าวไทยที่เพิ่มขึ้น อีกทั้งค่าเงินบาทที่อ่อนค่าลง ส่งผลให้ราคาข้าวไทยสามารถแข่งขันได้ และเป็นที่ต้องการของตลาดมากขึ้น ซึ่งรัฐบาลจะกำกับให้ทุกฝ่ายร่วมกันส่งเสริมศักยภาพด้านการผลิตและการส่งออกข้าวของไทย ให้ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขด้านการผลิตและการส่งออกอย่างเคร่งครัด เพื่อคงคุณภาพข้าวไทยในตลาดโลกให้ดีอยู่เสมอ รวมทั้งรัฐบาลจะเร่งรัดผลักดันศักยภาพการส่งออกข้าวไทยอย่างต่อเนื่อง” นายอนุชา กล่าว
