ฤดูฝน ถือเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติอย่างหนึ่ง ที่เกิดขึ้นในช่วงกลางเดือนพฤษภาคมถึงกลางเดือนตุลาคมของทุกปี แต่ก็มีพื้นที่ทำการเกษตรในประเทศไทยหลายพื้นที่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพื้นที่นอกเขตชลประทานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ที่ฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาล ฝนทิ้งช่วง เกิดภาวะแห้งแล้ง น้ำไม่เพียงพอต่อการเพาะปลูกพืช เกษตรกรไม่มีน้ำใช้มากพอจนถึงฤดูเก็บเกี่ยวผลผลิต กรมฝนหลวงและการบินเกษตร จึงเป็นอีกหน่วยงานหนึ่งของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ที่ได้ดำเนินงานปฏิบัติการทำ “ฝนหลวง” เพื่อแก้ไขปัญหาขาดแคลนน้ำในพื้นที่ทางการเกษตรตลอดมา
นายราเชน ศิลปะรายะ อธิบดีกรมฝนหลวงและการบินเกษตร เล่าถึงภารกิจการทำฝนหลวงในปี 2568 เอาไว้ว่า ได้จัดหาชุดเครื่องผลิตสารฝนหลวงสูตร 3 หรือ น้ำแข็งแห้ง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติการฝนหลวงในการป้องกันแก้ไขปัญหาภัยแล้ง รวมถึงการดัดแปรสภาพอากาศในการบรรเทาปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 ซึ่งจะเป็นการบรรเทาความเดือดร้อนให้แก่เกษตรกรและประชาชนผู้ประสบภัยแล้ง ภัยพิบัติ ได้อย่างต่อเนื่องและรวดเร็วทันท่วงที
โดยปัจจุบันได้ติดตั้งไว้ที่ศูนย์ปฏิบัติการฝนหลวงภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง อ.สตึก จ.บุรีรัมย์ พร้อมผลิตน้ำแข็งแห้ง สนับสนุนภาระกิจทำฝนหลวงเป็นที่แรกเรียบร้อย และจะเร่งติดตั้งที่ศูนย์ปฏิบัติการฝนหลวงภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จ.ขอนแก่น ศูนย์ปฏิบัติการฝนหลวงภาคเหนือ จ.ตาก และศูนย์ปฏิบัติการฝนหลวงภาคเหนือตอนล่าง จ.พิษณุโลก ให้แล้วเสร็จในลำดับถัดไป
“สำหรับโรงผลิตสารฝนหลวงสูตร 3 ที่เรียกว่า น้ำแข็งแห้ง คือแต่เดิมเราใช้ยูเรียเป็นสารอีกตัวหนึ่ง พอเราใช้น้ำแข็งแห้งเราไม่จำเป็นต้องใช้ยูเรีย และตัวนี้สามารถโจมตีให้ฝนตกได้เลย ทั้งยังช่วยลด PM 2.5 ได้ เพราะว่าน้ำแข็งแห้ง อุณหภูมิ -70 องศาเซลเซียส สามารถเจาะชั้นบรรยากาศและสามารถโจมตีทำให้ฝนตกได้เลย อันนี้เป็นสิ่งที่ดี ที่กรมฝนหลวงฯ ได้รับ ปัจจุบันก็ทำเสร็จแล้ว พร้อมที่จะทำช่วยเหลือพี่น้องประชาชน ตั้งแต่กลางเดือนตุลาคมนี้เป็นต้นไป” อธิบดีกรมฝนหลวงและการบินเกษตร
ด้าน นางสาวหนึ่งหทัย ตันติพลับทอง ผู้อำนวยการศูนย์ปฏิบัติการฝนหลวงภาตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง เปิดเผยว่า พื้นที่ในความดูแลของศูนย์คือ 10 จังหวัดในภาคอีสานตอนล่าง ได้แก่ สุรินทร์ บุรีรัมย์ อุบลราชธานี ศรีสะเกษ นครราชสีมา อำนาจเจริญ ยโสธร ร้อยเอ็ด มหาสารคาม และชัยภูมิ การมีชุดเครื่องผลิตสารฝนหลวงสูตร 3 เพื่อผลิตน้ำแข็งแห้งได้เอง จะช่วยให้การทำปฏิบัติการฝนหลวง ทั้งเที่ยวบินทำฝนและปฏิบัติการแก้ไขปัญหาลดฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 มีประสิทธิภาพและรวดเร็วมากขึ้น
“การใช้น้ำแข็งแห้งจะให้ประสิทธิภาพที่ดี เราเคยใช้น้ำเย็นจัดในการช่วยระบายฝุ่นก็ได้ผลพอประมาณ แต่น้ำแข็งแห้งค่อยข้างจะดีกว่า บางครั้งเราใช้พร้อมๆ กันเยอะๆ จำนวนของสารสูตร 3 หรือ น้ำแข็งแห้ง มันไม่เพียงพอ ทางกรมฯ จึงมีการจัดหาเครื่องผลิตน้ำแข็งแห้ง เข้ามาสนับสนุนภารกิจต่างๆ ก็จะทำให้ปฏิบัติภารกิจได้ทันสถานการณ์ รวดเร็ว ทันเวลามากขึ้น”
ทั้งนี้ น้ำแข็งแห้ง หรือ Dry ice คือสารสูตรเย็น เมื่อนำไปโปรยบนยอดเมฆ จะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางฟิสิกส์ ทำให้เมฆรวมตัวหนาแน่นขึ้นจนเกิดฝนตก เมื่อฝนตกจากปฏิบัติการทำฝนหลวง ความเย็นที่ได้จากไอฝน จึงเปรียบได้ดั่งความชุ่มฉ่ำ ที่มาหล่อเลี้ยงหัวใจของพี่น้องเกษตรกรอันแห้งแล้ง ให้ได้มีน้ำใช้เพียงพอตลอดฤดูกาลเพาะปลูก อันเป็นภารกิจหลัก ที่กรมฝนหลวงและการบินเกษตร ได้ดำเนินงานอย่างมุ่งมั่นตลอดมา.
